Фольклорный архив Башкирского государственного университета

 

ISBN 978-5-87604-352-8

 

К оглавлению издания.

Название: <Йыр (Песня).>
Жанр: Песня (лирическая).
Место записи: БАССР, Зиянчуринский район, д. Сазала.
Год записи: 1969 г.
Язык: башкирский.
Источник публикации: том № 2 фольклорного архива кафедры башкирской литературы. Материалы фольклорной экспедиции в Кугарчинский и Баймакский районы; л. 40-46.
Записано К. Саитбатталовой, В. Хусаиновым и Мифтаховой от Файзуллиной Камар (73 года).

<Йыр>

Файзуллина Ҡәмәр инәйҙән яҙып алынды, 73 йәш, Байдәүләт сельсоветы, Саҙалы ауылы. К. Саитбатталова, В. Хөсәйенов һәм Мифтахова тарафынан яҙып алынды.

Өҫтөмдәге күлдәгемдең
Галстуклары ҡара
Бик һағынһаң, бик һарғайһаң
Мине айларҙан ҡара.

Аҡлы ситса күлдәгемдең
Итәге атлас икән.
Йәш ғүмерем сәскә төҫлө -
Яңынан атмаҫ микән.

Ҡулымдағы беләҙегем
Һынмай ҙа бөгөлмәй ҙә,
Һиңә булған мөхәббәтем
Һүнмәй ҙә һүрелмәй ҙә.

Өҫтөмдәге күлдәгемдең
Яҡалары тар икән.
Һағынғанда туҡтатырлыҡ
Мөхәббәтең бар икән.

Эйелә ҡайын, бөгөлә ҡайын
Бөгөлә ҡайырылһа ла.
Шулай ҡайын була икән
Кемдәр айырылһа ла.

Тәҙрә төбөм пар ҡына
Үҫтерәм һыйпап ҡына.
Пар ҡыналай, пар йәшәрбеҙ
Бик татыу булһа ғына.

Әйҙә, дуҫтым, алып барам
Ҡыҙыл бөрлөгәндәргә.
Нисек ышанмайһың инде
Мин тип йөрөгәндәргә.

Ай матур тигәндәргә лә
Гөл матур тигәндәргә
Күктән йөрөмәй, ерҙән йөрөй
Мин матур тигәндәр ҙә.

Һүрәм буйы матур була
Ҡарағаттар бешкәндә
Өҙөлә үҙәккәйҙәрем
Иҫләремә төшкәндә.

Ал турайҙар, гөл турайҙар
Машина сүреһенә
Дошман һүҙҙәре күп булыр
Ышанма күбеһенә.

Өҫтәлдәргә һалып ҡуйҙым
Сылбырлы сәғәтемде,
Һинең кеүекте табырмын
Табалмам ғәҙәтеңде.

Стеналағы сәғәттең
Кәкүклеһе моңлоһо
Йәр һөйөүҙәр онотолдо
Онотолмаҫ быныһы.

Дуҫтыҡайым егеп йөрөгән
Атҡайым ерән ҡашҡа
Күңелләрем һинең менән
Тормошом һинән башҡа.

Әллә ҡайҙа йыраҡларҙа
Берәү гармун уйната
Ул ирекһеҙ йәш йөрәктән
Үткәндәрҙе уйлата.

Һүрәм буйы бигерәк матур
Билбегә лә буйламай
Күңелләрем һинән башҡа
Берәүҙе лә уйламай.

Һары ҡайыш дилбегәләр
Беҙҙең атларҙа ғына.
Иртән торһам ике күҙем
Һеҙҙең яҡларҙа ғына.

Машинаны ҡысҡырталар
Баҙарҙарға етәрәк,
Айырылышыу килмәй ҡалмай
Беҙгә килде иртәрәк.

Ҡулымдағы беләҙегем
Өҙә бит беләгемде,
Нигә күрҙем, ниңә һөйҙөм
Өҙә бит үҙәгемде.

Автомобиль тауға менән
Автомобиль көслө ул
Баҡсала бер сәсгем бар
Өҙмим һинең төҫлө ул.

Беҙҙең урам шуға йәмле
Уртаһында кәнсәләр
Какой дошман, бергә йөрөгән
Иптәшләр көнләшәләр.

Өҫтөмдәге кулдәгемдең
Яҡаһын әйләндерәм
Үҙем һөймәйем, ятҡа бирмәйем.
Башлар әйләндерәм.

Һауалағы йондоҙҙарҙы
Тартмаға тултырырға
Их, бер-ике минуттарға
Һөйләшеп ултырырға.

Һауаларҙа мамыҡ оса
Зәңгәрле болоттарға
Әрнемә йөрәкәйҙәрем
Бер генә минуттарға.

Тал бөрөһөн, тал бөрөһөн
Тал бөрөһөн өҙмәгеҙ
Мин юғалһам йә ҡырҙарҙан
йә һыуҙарҙан эҙләгеҙ.

Уфаларҙа спеутакль
Москваларҙа кино
Күңелләремде йыуата
Күҙ ҡарашларың ғына.

Ниңә ташҡын баҫа икән
Беҙҙең түңәрәк күлде
Их, рәхимһеҙ ауыр тормош
Айырым йәшәтә беҙҙе.

Ҡулъяулығымды сайҡарға
Зәңгәр кулдәр тапманым,
Сит илләрҙә ятып ҡалды
Ҡайта алманы аппағым.

Гармунсылар гармун уйнай.
Уның бармаҡтары төҙ,
Ниңә гармунсы булды икән
Үҙәктәремде өҙөп.

Йәшел башлы, йәшел түшле
Ҡайҙан алдың был ҡошто
Йәйләрен бергә үткәрҙем
Нисек үткәрәм ҡышты.

Ике стакан һыуҙар эстем
Хат яҙырға ултырғас
Үҙемде күргәндәй булдым
Хаттарыңды уҡығас.

Артыбыҙҙа ҡара урман
Күкләргә тейгән кеүек
Был бәхетле матур тормош
Мәңгегә килгән кеүек.

Беҙҙең Һүрәм буйҙарында
Ҡушылып үҫә ике уҫак
Бик бәхетле булыр инек
Икәү бергә, ҡушылһаҡ.

Өс тинлек көҙгөм ватылды
Йыймайым ватыҡтарын
Ташлаһаң да үкенмәйем
Сәскәләй ваҡыттарым.

Тал бөгөлә, тал бөгөлә
Тал бөгөлә, талмай ул
Йәр ташлаһаң да табыла
Йәш ғүмер табылмай ул.

Күгәрсендәр күкәй һала
Мәсет манараһына,
Ҡыҙ бала тыуғас та ята
Хәсрәт мендәрләренә.

Өҫтөмдәге күлдәгемдең
Һиҙәп тишекләре юҡ.
Үлгәс күрешербеҙ тимә
Гүрҙең ишекләре юҡ.

Тау аҫтында һалҡын шишмә
Сылтыр-сылтыр ағалыр,
Донъяла йәмдәр тапмайса
Ғүмер үтеп баралыр.

Алтын алҡаларым һынды
Алырһың микән алҡа
Булырһың микән үҙемә
Ҡалырһың микән ятҡа.

Ағиҙелдән пароход килә
Пароход килһә китәм
Өҙөлөп-өҙөлөр һағынып көтәм
Шулай ҙа сабыр итәм.

Ултыр ҡустым ултырғысҡа
Түрәләрҙәй ҙур булып
Минән башҡаларҙы һөйһәң
Ғүмерең үтһен хур булып.

Аһыл ҡолоннарҙы тота алмай
Боғал менән тотоп бәйләнем,
Йәмле Һүрәмкәйҙең буйҙарында
Ниндәй рәхәт көндәр йәйләнем.

Себенләп тә төшкән бейәләргә
Югереп йөрөп төтөн һалдым мин.
Егерме бер семья торҙоҡ бергә
Бер үҙем дә тороп ҡалдым мин.

 

Ссылка на эту публикацию:

Йыр [Электронный документ] // Фольклорный архив Башкирского государственного университета: электронное научное издание / под ред. Б. В. Орехова, А. А. Галлямова. [2011—2024]. Дата обновления: 25.10.2018. URL: http://nevmenandr.net/pages/bashfolk.php?id=99 (дата обращения: 28.03.2024).