Фольклорный архив Башкирского государственного университета

 

ISBN 978-5-87604-352-8

 

К оглавлению издания.

Название: <Йырҙар (Песни).>
Жанр: Песня (лирическая).
Место записи: БАССР, Салаватский район, д. Алькино.
Год записи: 1964 г.
Язык: башкирский.
Источник публикации: том № 1 фольклорного архива кафедры башкирской литературы. Материалы Салаватской экспедиции под руководством М. Х. Мингажетдинова; л. 121—127.
Записано студентками Кагармановой и Мансуровой от Хакимовой Янифы Губайдулловны.

<Йырҙар>

Салауат районы, Әлкә ауылы Хәкимова Йәнифә Ғөбәйдулла ҡыҙынан Ҡаһарманова менән Мансурова яҙып алғандар.

Аҡ алъяпҡыс быуып ҡына
Үҫтерҙем буйҙарымды.
Элегерәк уйламаным
Хәҙерге уйҙарымды.

Аҡ бәкәлле аттар менән
Урамды өс әйләнәм.
Булыр-булмаҫ ярҙар менән
Напрасна бәйләнәм.

Йәшлегем сәскә атҡанда
Мин һине һөйгән инем.
Һин выжданлы, һин ташламаҫ
Ҡыҙғаныр тигән инем.

Йәшә дуҫтым был донъяла
Бу һинең сәскә сағың.
Үтеп китәр сәскә сағың,
Әйләнеп килмәҫ тағын.

Бейек тауҙың баштарында
Велосипед эҙҙәре.
Ал сәскәләр арайынан
Күңелем һеҙҙе эҙләне.

Автобустарға ултырып
Бәүелеп йөрөүҙәре.
Минең өсөн бик ҡиммәтле
Һеҙҙе бер күреүҙәре.

Беҙҙең тураларға үтһәң,
Ваҡ-ваҡ итеп атларһың.
Һин бит минең роза гөлөм,
Сәскә генә атмайһың.

Минең бәбкәм ҡайҙа икән,
Ҡайҙарҙа йөрөй икән.
Тор, бәбкәм, таңдар ата, тип,
Кемдәр уята икән?

Стена көҙгөм ватылды
Йыйманым ватыҡтарын.
Ниңә бик тиҙ үтте икән
Ҡәҙерле ваҡыттарым.

Мин ҡайғылы, мин ҡайғылы,
Мин ҡайғылы булғанмын.
Әнкәйемдең иң ҡайғылы
Көндәрендә тыуғанмын.

Стенала ике көҙгө,
Яҡты күрһәтә йөҙҙө.
Икебеҙ ике илдәрҙә
Һарғайышырбыҙ инде.

Алмағасҡа ат бәйләһәм,
Алмаһына үрелә.
Бик һағынған көндәремдә
Ҡар ҙа ҡара күренә

Автобусҡа ултырғанда
Ел алды юрғанымды.
Хаттарыңа яҙ туғаным
Ни хәлдә булғаныңды.

Стеналағы сәғәттең
Күтәреп ҡуй герҙәрен.
Үлһәм дә һеҙҙе эҙләрмен,
Тар булмаһа гүрҙәрем.

Аҡ альяпҡыс кеҫәһендә
Бешкән алма һуҙалар.
Беҙ түгел ҡош та моңая,
Дуҫтым яманһыулама.

Комабайн тигән машина,
Ура, һуға, елгәрә.
Шуға ышанып колхозниктәр
Бот күтәреп ебәрә.

Үҫкән сакта бергә инек,
Тал тамырҙары кеүек.
Үҫеп еткәс айырылыштыҡ
Ҡош балалары кеүек.

Һеҙҙең ара, беҙҙең ара,
Әфлисүн япраҡ яра.
Югереп барып күрер инем,
Йыраҡ бит беҙҙең ара.

Күгәрсен майын алып,
Сәсен майлап тарарға.
Тауҙар бейек, баҫҡыстар юҡ,
Һағынғанда ҡарарға.

Туғаным Уфаға барһаң,
Миңә еҫле һабын ал.
Еҫле һабын төрлө була,
Мине һөйһәң алын ал.

Ал да була фабрик,
Гөл дә була фабрик.
Мин һағынһам сабыр итәм
Һин дә шулай сабыр ит.

Ағиҙелдәргә төшәйем,
Төшәйем, юғалайым.
Билдәреңә һары ҡайыш,
Булайым, уралайым.

Самауырың бигерәк аҡ,
Ни менән ағартаһың.
Бүтәндәре тудый-судый,
Һин генә һарғайтаһың.

Шәлем аҡлы, шәлем аҡлы.
Шәлем аҡлы, шаҡмаҡлы.
Кәртәләп алырҙай булам,
Һинең йөрөгән яҡты.

Быяла шкаф эстәрендә
Ҡәләм өҫтөндә ҡәләм.
Мин әйтермен айға сәләм
Ай әйтер һиңә сәләм.

Аҡлы ситса яулығымды
Бормай бәйләй тимеһең?
Үҙем шулай йөрөгәс тә,
Һөймәй йөрөй тиһеңме?.

Быяла шкаф эстәрендә
Тәрилкә менән миләш.
Дошмандарҙың эсе янһын,
Гүзәлем тиеп һөйләш.

Ағиҙелгә баҫма һалдым
Ҡайынын һайлап ҡына.
Яндарыңа барыр инем
Ҡош булып һайрап ҡына.

Беләҙегем бөгөл-бөгөл,
Кейәрем әле үҙем.
Ятҡа бирер ярым түгел,
Һөйәрем әле үҙем.

Пәлтәләре, пәлтәләре,
Пәлтәләре ҡара буй.
Ятҡа түгел һөйгәнеңә
Ышанырға ярамай.

Өҫтәл өҫтө клеенка,
Йоҡом килһә таянам.
Төндә төштәремдә күреп,
Йоҡлай алмай уянам.

Гармун теле ун ике.
Уйлаһаң, уйламаһаң да
Йәш ғүмер килмәй ике.

Уйна дуҫтым гармуныңды
Бармаҡтарың талһа ла.
Юғалырға мәжбүр булам,
Яҡты донъям ҡалһа ла.

Бал әсәләр тиһендәр.
Беребеҙ өсөн беребеҙ үлик,
Бер туғандар тиһендәр.

Ағас башы аҡ мамыҡ,
Ҡоштар һайрай атланып.
Тәндә төштәремдә күрһәм,
Көндөҙ йөрим шатланып.

Туғаным биргән иҫле һабын,
Пинжәгем кеҫәһендә.
Абау алла туғанҡайым
Әсемде өҙәһең дә.

Юбка ла кейгән икән,
Кофта ла кейгән икән.
һандуғас килгәнме тиһәм,
Туғаным килгән икән.

Ағас башын ел ала,
Күпер башын һыу ала.
Аҡылың булһа уйлап ҡара,
Был донъяла кем ҡала.

Йәш ваҡытта һәр кеше лә
Рәхәт ғүмер кисерә.
Рәхәт тормош күпкә бармай,
Тормош ағыу эсерә.

Ике метр ебәк алдым
Клуб асҡыстарына.
Әкрен-әкрен генә баҫам
Тормош баҫҡыстарына.

Тал бөгөлә, тал бөгөлә,
Ниңә бөгөлә икән.
Һинең өсөн, минең эсем,
Ниңә өҙөлә икән.

Тал бөгөлә - тал бөгөлә
Талдың һандуғасы бар.
Атай, инәй, шәкәр ҙә бал,
Андин артыҡ һөйгән йәр.

Иртән тороп тышҡа сыҡһам,
Ҡош һайрай алмағаста.
Эстәрем янмаймы минең
Тыштарым янмағас та.

Тал бөгөлә,
тал бөгөлә
Элә алмим шәлдәремде.
Хат алмайса, хат килмәйсә,
Белә алмим хәлдәреңде.

Аҡҡош ашай бинаны.
Әллә ни тип әйтһәләр ҙә
Ташламайым мин аны.

Ағиҙелдең аръяғында
Ултыра йәшел косинка.
Кешенән ҡалған ярҙарҙы
Һөйөүҙәре досадна.

 

Ссылка на эту публикацию:

Йырҙар [Электронный документ] // Фольклорный архив Башкирского государственного университета: электронное научное издание / под ред. Б. В. Орехова, А. А. Галлямова. [2011—2024]. Дата обновления: 25.10.2018. URL: http://nevmenandr.net/pages/bashfolk.php?id=63 (дата обращения: 28.03.2024).