Фольклорный архив Башкирского государственного университета

 

ISBN 978-5-87604-352-8

 

К оглавлению издания.

Название: Оҙон йыр (Протяжная песня).
Жанр: Песня (лирическая).
Место записи: БАССР, Хайбуллинский район, д. Большеабишево.
Год записи: 1968 г.
Язык: башкирский.
Источник публикации: том № 4 фольклорного архива кафедры башкирской литературы. Материалы фольклорной экспедиции в Хайбуллинский район Башкирии; л. 87-89.
Записано от Турушевой Гайшы Рахматулловны. Возраст информатороа и имена фольклористов не указаны.

Оҙон йыр

1968 йылдың 30 июнендә Хәйбулла районы Ҙур Әбеш ауылында йәшәүсе Ғәйшә Рәхмәтулла ҡыҙы Торошованан яҙып алынды.

Ала ғына сабыр сабыр ала үрҙәк
Бала уйната тоноҡ күлдәрҙә.
Үткәнен дә уйлап, ҡалғанды уйлап
Йоҡом килмәй бәғзе төндәрҙә.

Һауаларҙан осҡан тутый ҡошты
Ал ефәкләр менән тотоғоҙ.
Үҙ генәйем ҡунаҡ, йырым бүләк
Васыяттар итеп тотоғоҙ.

Ерәнсәкәй атым елгәнендә
Шлияһы аның киң кирәк.
Туғаннарың менән һөйләшергә
Ал ефәктән йомшаҡ тел кәрәк.

Тауышларым минең ташлап яра
Тик һандуғас түгел бит һайрарға
Йөрәкәйем мине уттай яна
Ҡара ҡаҙан түгел ҡайнарға.

Сәхрәләргә сығып йөргәнемдә
Хушланамын сәскә еҫенә.
Хушланһам да сәскә еҫенә
Уҙған ғүмер төшә иҫемә.

Ерәнсәкәй атым елеүләре
Елберәп уҡ сапҡас ҡош кеүек.
Уҙып ҡына киткән йәш ғүмерем
Йоҡоларҙа күргән төш кеүек.

Һыуһап ҡына йөрөп һыу тапманым
Һыулы үҙәкәйҙәрҙә һыу бөткән
Уйнап ҡына көлөп үткәрәйек
Был донъяны мәңге кем көткән.

Күк күгәрсен оса күл күреп
Аһыл ҡоштар оса ил күреп
Аһыл ҡоштар кеүек асылышып
Һөйләшәбеҙ дуҫлар бер күреп.

Ялан ғына ерҙә яңғыҙ ҡайын
Ташҡайҙары мәрйен, төбө таш.
Йырламаҫ та инем был һырҙарҙы
Күкрәкләрем зарлы, күҙем йәш.

Ялан ғына ерҙең әй кәкүге
Ташта ултырып һайлай таш тапмай.
Әллә ниңә генә йәш йөрәгем
Ялҡынланып яна ял тапмай.

Тубылғы ла ағас һур булмаҫ
Араһынан үтәр, юл булмаҫ
Ҡайҙа ғына йөрөһәң бәхет кәрәк
Бәхетле лә ирләр хур булмаҫ.

Һаҡмар ғына буйы һары сәскә
Үҫтереп тә булмай баҡсаға.
Уҙған ғына ғүмер, ҡалған күңел
Һатып алып булмай аҡсаға.

Һандуғасҡай һайрай сут-сут итеп
Бер балаҡайҙарын юҡ-юҡ тип
Төн урталарында берәү илай
Һөйгән йәрҙин бәхетем юҡ-юҡ тип.

Ағиҙелкәй кистем бер кискәндә
Бер йырланым ишкәк ишкәндә.
Бер йырларһың дуҫтар бер иларһың
Уҙған ғүмер иҫкә төшкәндә.

Ҡатыралы буйы ҡара ерек
Ҡарағоштар ҡунмай теймәһен
Уйнап ҡына кәләп йөрөһәң дә
Уй уйламай йөрөй тим һуң.

Таҙғара ла тигән әй яман ҡош
Ҡош ҡундырмай ағас башына.
Ҡаты ғына ҡайғы, уй-хәсерәт
Аш ҡундырмай йөрәк башына.

Һауанан осҡан аҡҡоштоң
Ауыҙы тулы балауыҙ.
Йырлау түгел иларһың да
Ҡулда үткән бала ул.

 

Ссылка на эту публикацию:

Оҙон йыр [Электронный документ] // Фольклорный архив Башкирского государственного университета: электронное научное издание / под ред. Б. В. Орехова, А. А. Галлямова. [2011—2024]. Дата обновления: 25.10.2018. URL: http://nevmenandr.net/pages/bashfolk.php?id=437 (дата обращения: 20.04.2024).