Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

< Таҡмаҡтар >

Бейек тауға менеп бара
Табан аҫтары тая.
Аҡлы күлмәгеңде кейеп
Ҡайҙа барҙың һин бая.

Ер еләге бешкән саҡта
Һайлап ашап булманы.
Яҙғы һабан туйҙарында
Бергә булып булманы.

Әллә еләк бешәме икән,
Ер өҫтөндә алмалар.
Төрлө көйгә йырланһындар
Беҙҙең йыллаған йырҙар.

Ураҡ урған еребеҙ
Бесән сапҡан еребеҙ.
Күк сәскәләй күкрәп ҡалды
Беҙҙең тыуған еребеҙ.

Алма бит ул ҡыҙыл була
Өҙөп алғанда ғына
Ятлар бит ул яҡын була
Сереңде алғанда ғына.

Алтын күкәй тапҡандар,
Эсенә ут яҡҡандар.
Бындай яҡшы нәмәне
Ҡайҙан уйлап тапҡандар.

Аҡҡош атаһым килә,
Итен ашаһым килә.
Ере яман, һыуы тәмһеҙ
Илемә ҡайтаһы киле.

Шыбыр-шыбыр ямғыр яуа
Аҡҡош балаларына.
Нужнала күрмәй,
Ҡайғы ла күрмәй.
Ята балаларында.

Ямғыр яуып ер булмаҫ,
Аҫыл ҡоттар ҙа булмаҫ.
Аҫыл ҡоштар, сәүкә дуҫтар
Киткән ерҙәрҙә булмаҫ.

Юл буйҡайҙары ай бүтәгә,
Ат аяҡайҙарын күтәрә.
Уйын беҙгә "тәсбих" түгел
Әҙерәк күңел күтәрә.

Кәлибәтен-тайбатын,
Алдымдағы бай хатын.
Ҡоротон майын һата ла
Ботон күтәреп ята.

Урамда бер егет йөрөй
Гармуны беләгендә.
Белһәң ине, шул егеттең
Кем икән уйҙарында.

Гармун ҡайыштарында
Беребеҙ ҡояш сығышында
Беребеҙ байышында.

Һыу буйының һандуғасы
Һайрай икән таң туғас,
Фәүзиә илай, ҡушылып йырлай
Һөйгән йәрен һағынғас.

Ай ойоҡ кейгәндәрем,
Күк ойоҡ кейгәндәрем,
Әллә ҡояш, әллә түгел,
Өҙөлөп һөйгәндәрем.

Алма биреп ашатырлар аша
ашама яныҡайым.
Дошман һүҙҙәренә ҡарап
Ташлама яныҡайым.

Бейек тауҙың ай башына
Килгән йәшел машина.
Килмәгән тауҙың башына
Килгән йәштәр башына.

Бейек тауҙың баштарында
Машина ҡарап тора
Пока күңел йыуатырға
Йәшләр ҙә ярап тора.

Фуражкаңды күтәреп кей
Маңлайыңа килешә.
Беҙҙең менән уйнағанды
Йөйөңә ҡайтып һөйләмә.

Алыҫтарҙан ҡарайып күренгән
Атҡолаҡҡай тигән япыраҡ.
Арыҫлан ғына кеүек ирҙәрҙе лә
Тарта икән тыуған тупыраҡ.

Һаҡмар ғына буйы туғай-туғай
Күп туғайы уның ерекһеҙ.
Яңғыҙ ғына башым, юҡ юлдашым.
Сит илдәрҙә йөрөйөм ирекһеҙ.

Арҡаларҙан аша атлаған
Ҡыҙҙар тауының ҡыҙыл төлкөһө
Тыуған иленең ҡәҙерен белмәгән
Ирҙәр була әҙәм аҡтығы.
Менгән генә атым ай кир булыр

Тибенгеһе уның тир булыр
Атҡа ғына менеп яуҙы ҡыуған
Үҙ илемдә данлы ир булыр.

Тубылғы ла ағас ҙур булмаҫ,
Араһынан үтер юл булмаҫ.
Ҡайҙа ғына барһа, дуҫың булһын
Дуҫ иш барҙа ирҙәр хур булмаҫ.

Иртәнсәкәй торһам, ҡуһы томан
Ҡояш төшкән донъя йөҙөнә.
Баҫмаһын да донъя хәсрәттәре
Ҡанлы йәш сыҡмаһын күҙемә.

Һандуғас та ҡошо ай ҙур түгел,
Ултырған да ере киң түгел.
Әҙәмдәрҙән әҙәм ай кәм түгел
Тик бәхеткәйҙәре тиң түгел.

Алыҫ ерҙән ағарып ай күренгән
Яйыҡ ҡына һыуының буйҙары,
Йөрәкәйем минең янып бара
Һүндерә алмай дәрья һыуҙары.

Арғы яҡтан бирге яҡҡа
Ҡамыштан баҫма һалдым.
Һин йәнкәйҙе уйлай-уйлай
Ҡамыштан нескә ҡалдым.

Арғы яҡҡа баҫма һалдым
Бирге яҡта шәүләһе.
Күҙем йомһам, күҙ алдымда
Һөйгәнемдең кәүҙәһе.

Алтын алҡа ҡолаҡта,
Ҡуш беләҙек беләктә.
Аралар алыҫ булһа ла,
Һин яҡынһың йөрәктә.

Ике битең алһыу-алһыу
Алһыу битеңде аллама.
Алыр булһа яусы ебәр,
Алмаҫ булһаң, алдама.

Ай янында яҡты йолдоҙ
Саҡырым ярым араһы.
Йөрәгеңде нурландыра
Ҡаштарыңдың ҡараһы.

Ай янында Зөһрә йолдоҙ
Ҡалҡыр булһаң, ҡалҡ инде.
Йәнкәй һине бик һағындым,
Ҡайтыр булһаң, ҡайт инде.

Айҙың яратҡан йолдоҙо
Кереп бара болотҡа.
Ғүмергә "ташламам* тигән
һүҙҙәреңде онотма.