Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

Оҙон көйҙәр

Күсакаева Хәмдениса Хәжеморат ҡыҙы, 1909 йылғы, Йәнтеш ауылы.

Ҡытат ҡына елән туҙмай тиҙәр,
Ең осонан алып туҙа икән.
Йәш ғүмеркәйләрне уҙмай тиләр.
Ваҡ-ваҡ килеп кенә уҙа икән.

Мәлуезкәй буйы ҡара ерек,
Ҡарағышлар ҡунмай тимәһәң.
Уйнап ҡына көлөп йөрөгәс тә,
Уй уйламай йөрөй тиһеңме?

Ҡарағош та тигән яман ғош,
Ғош ҡундырмай ағас башына.
Ҡайғы-хәсрәт тигән яман нәмә
Аш ҡундырмай йөрәк башына.

Ялан ғына ерҙә яңғыҙ ғайын
Зырлап ҡына юнған кеүек.
Ошо йөрөүләрем бик мәхерүм,
Ҡанатлары һынған ғош кеүек.

Мәләүездән ағып килә
Аҡ ҡына бейәләйем.
Ҡошлар ағасҡа һөйәнә.
Мин кемгә һөйәнәйем.

Ҡаҙ ҡанатларын һананым
Теҙелеп ҡағынғанда.
Кемнәргә карайым икән
Өҙөлөп һағынғанда.

Ишекәйем алды алмағас,
Инһәм-сыҡһам, шуға таянам.
Шул алмағасларым йығылып китте,
Инде сыҡһам, нигә таянам.

Саҡырма ла кәкүк ҡаршымда,
Саҡырһана ағас башында
Саҡырһаң да кәкүк шунда саҡыр,
Кем ҡаһғылы шуның ҡаршында.

Төрлө генә сәскә яра торғас,
ярмай ғына ғалған бер муйыл.
Төрлө генә уйлар уйлай торғас,
Әрнеүләрем бөтмәҫ бит быйыл.

Иртәнсәкәй тороп тышҡа сыҡһам,
Ҡараманың башы ҡаралған,
ышанмаһаң, дуҫҡай, ярып ҡара.
Йөрәгемдең башын һаралған.

Быйыл ғына теккән кулдәгемдең
Бер биләге түбән ҡаранан.
Тиң тошҡайымдың араһында
Бер хоҙайым мине хурлаған.

Анау ғына тауҙың башына
Алла һүлә яҙҙым ташына.
Алла һүлә Кәрим, ғәфү рәхим
Ни яҙҙы икән ғәзиз башыма.

Ятмасы ла, иркәм, һыу яр ҡуйынына,
Кәмәлекәй ташып, һыу алыр.
Тотмасы ла, иркәй, хәсрәтемде,
Йөрәгемдең башын һаралыр.

Бейек кенә тауҙың башында
Самауырҡай ҡайнай ел белән.
Самауырлай ҡайнап, сәйләр бешә,
Инде ултырып әсәм кем белән.

Иртәнсәкәй тороп тышҡа сыҡһам,
Һыйырларым тора барланып.
Күҙ йәшләрем белән йырлайым,
Күкерәгем тора зарланып.

Тәпәннәрең тулы ҡымыҙың тәмле,
Нисәү икән һауған бейәһе.
Уһнап ҡына көлөп ултырығыҙ,
Ҡыуанып ҡына ҡалһын эйәһе.

Сәхипьямал ҡайҙа, гөл баҡсала,
Сәсен тарай микән мунсала.
Сәхипьямал кеүек ҡыҙ баланы
Сәсеп үҫтереп булмай баҡсала.

Иртәнсәкәй тороп тышҡа сыҡһам,
Бүҙ турғайлар һүтә уйынды.
Бүҙ турғайлар кеүек һүтер инем,
Яңғыҙлыҡай киһә муйынды.

Сәмсәле лә итек, зәүри ҡата
Аяҡайың, билең ҡыҫмаймы?
Төн уртаҡайлары сәс йоҡо,
Уйланып китһәң, әсең бошмаймы?