Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

Етем ҡыҙ (әкиәт)

БДУ-ның 1 курс студенткаһы Хамитова Зәкиә яҙып алды

Борон заманда әбей менән бабай булған тей. Әбейе үлеп киткәс, бабай үгәй әсәй алған. Бабайҙың үҙ ҡыҙы булған, тағы үгәй әсәһенә эйәреп бер ҡыҙ килгән, Үгәй әсә бабайҙың ҡыҙын һис яратмаған. Ул бабайға ҡыҙын урманға апарып аҙаштырырға ҡушҡан. Ҡыҙға үгәй әсә ярыҡ сүлмәк, ярыҡ аяҡ, һыйыр тиҙәгенән бешерелгән икәмәк, көлдән он биреп ебәргән. Атаһы урманға ҡыҙын алып килгән дә әйткән:

- Мин ошонда утын ҡырҡам, һин еләк йый. Ҡыҙ еләк йыя икән, атаһы ҡыуалға ағас таҡҡан да шу туҡылдап тора икән.

- Әй, минең атам утын киҫә, - тип уйлай ҡыҙ. Ҡыҙ асығып туҡылдаған ергә килһә, атаһы юҡ, ағас туҡылдап тора икән. Ҡыҙ илап ебәргән. Ҡыҙ ярыҡ сүлмәккә былай тип әйткән: Сүлмәк анай , сүлмәк анай, аслыҡтан йөҙәнем, анай.

Сүлмәк тәгәрәп сығып китеп ҡыҙға ашарға алып килгән.

Ҡыҙ тағы сүлмәгенә өндәшкән.
- Сүлмәкәнай, сүлмекәнай
Һыуыҡтан өшөнөм, анай.

Сүлмәк ҡыҙға урҙа булып тороп кейем алып килгән. Өсөнсө көн ҡыҙ тағы ла сүлмәккә өндәшкән.
Сүлмәк анай, сүлмәк анай
Яңғыҙлыҡтан үлдем, анай.

Сүлмәк сығып китеп быға ир-егет алып килгән.

Ҡыҙ менән был егет бергә йәшәй башлағандар, ти.

Бабай ҡыҙының хәлен белергә тип килһә, ҡыҙы мына тигән итеп йәшәп ята икән. Ул ҡыҙында ҡунаҡ булып ҡайтып киткән. Ҡайтып еткәс, эт ҡартҡа сығып өрөргә тотонған.
- Һау, һау, ҡаҙы менән ял алып килә - тип.

Үгәһ әсә асыуланып:
- Әсәен ялбырҙатып,

һөйәген шауҙырлатып алып килә, - тип өр, - тип эттең ике аяғын һуғып һындырған.

Үгәй ҡыҙҙың бай йәшәүен белгәс, үгәй әсә үҙ ҡыҙын да апарып урманға ташларға ҡушҡан. Бер аҙ торғас бабай барып ҡараһа, ул ҡыҙ үлгән икән. Эт быға өрөп ҡаршы сыҡҡан.

Һау-һау, сәсен ялбырлатып, һөйәген шауҙырлатып апкилә тип.

Үгәй әсә асыуланып:
- Ҡаҙы менән ял алып килә тип өр тип, эттең иҫән ике аяғын да һындыра һуғып ҡуйған, ти.