Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

<Шаян йырҙар>

Яҙып алыңды: Ширганова Хәниә. Яҙылыу урыны: Мәсетле районы, Ишәле ауылы йәштәренән.

Ә-ли-лә Зәлилә
Әл-лә-рәлә Зәлилә

Симешкә таяғына.
Тыпырҙатып баҫып килә
Маладис аяғына.

Алын ал итеп ҡара,
Гөлөн гөл итеп ҡара.
Яр тапмаһаң сельсоветкә
Ғариза һалып һора.

Исеме Кәрәметдин.
Бер үҙеңә ике йырҙы
Йырлатып әрәм иттең.

Ҡара селтәр шәлме ни.
Мин уртаға сыҡҡанда
Бер йырығыҙ йәлме ни?

Ал селтәр шәл буламы ни
Осо ергә теймәгәс.
Ул ҡыҙ бала буламы ни,
Осоп ҡалҡып тормағас.

Исеме Гәрәй икән.
Мына мыны мәк сәскәһе
Дисәң дә ярый икән.

Ҡара пальто тектергәнһең,
Ниңә билле итмәнең.
Ҡырҡ туғыҙ йәр һөйгәнсе,
Ниңә илле итмәнең?

Сейә сейәләнгәнсе.
Пока үҙем һөйәм әле
Яттар эйәләнгәнсе.

Сейә сейәләнмәй ул.
Үҙең эйәләңдермәһәң,
Яттар эйәләнмәй ул.

Сейә ҡыуағы белән.
Ярҙарымды бүләк итәм
Башы-тояғы белән.

Исемдәре Әкрәм.
Туҡһан туғыҙ ярың белән
Нил ярышҡа саҡырам.

Тейәгәндәр ҡаттама.
Һөйгәнеңде күрҙем инде
Бер атлай ҙа ҡаптана.

Анау яҡтан берәү килә,
Аҡ кәзәгә атланып.
Һинән айырылғаны бирле
Үләм иңде шатланып.

Исемдәре Хөпөттин.
һине уйлап бара торғас,
Бер соҡорға хөп иттем.

Ботикаһы ланауай,
Иҫке ярҙар бракауай,
Яңылары гатауай.

Ботинкаһы, ботинкаһы,
Ботинкаһы һыҙыҡлы.
Кеше йәрен тартып алып
Һөйөүҙәре ҡыҙыклы.

Ботинкаһы, ботинкаһы,
Ботинкаһы сары ...
Кешедән ҡалған ярларны
Беҙ һөймәйбеҙ конишнә.

Тулҡыны ярға ҡаға.
Маһайыуың күберәк булһа
Сдавать ит сельпоға.

Ҡайын ағас ныҡ ағас.
Тартып алып һөйгән инем
Кире бирҙем илағас.

Алланып китһен әйҙә,
Гөлләнеп китһен әйҙә.
Миңә булаһы йәр түгел
Ҡапланып китһен әйҙә,

Уфа кибетенеке.
Башындағы косынкаһы
һөйгән егетенеке.

Ауылда егетем бар.
Егетемә хат яҙырға
Бер силәк дегетем бар.

Гармун, потефон,
Скрепка, мандолин.
Мин үҙем дә матур түгел
Матурҙарҙы һайламыйм.

Кооператив йоҙағы.
Үҙәктәремде өҙәлер
Вәғәҙәнең аҙағы.

Ағас башы шеш кеүек.
Беҙҙең ауыл малайҙары
Көрттәгән себеш кеүек.

Ботинкаһы, ботинкаһы,
Ботинкаһы һары күн.
Кеше йәрен тартып алып
Һөйөргә ҡуша закон.

Ботинкаһы һыҙыҡлы.
Алам тейеп, барам тейеп
Йөрөүҙәре ҡыҙыҡлы.

Һыу буйында тал үҫә,
Башын киҫһәң тағы үҫә.
Апаһына ялынмайбыҙ,
Ҡәрендәше тағы үҫә.
(Ағаһына ялынмайбыҙ,
Энәкәйе тағы үҫә),

Ҡайын кәртәһе кеүек,
Һикерәһең дә төшәһең
Кәзә тәкәһе кеүек.

Машина килә дыу-дыу.
Кеше йәрҙәре менән мин
Заниматься не буду.

Арыш башы киҫтеңме.
Телеграмм бағанаһы
Булам тейеп үҫтеңме?

Аҡ ҡуяндар аттыңмы?
Кеше буйын үҫтергәндә
Мейес башында яттыңмы?

Нигә ҡайын киҫмәнең.
Арҡылыға йәйелгәнсе,
Ниңә буйға үҫмәнең?

Тәҙерәңдең рамкаһын,
Бәке менән һырлайым.
Ишеттеңме әтәс ҡолаҡ
һиңә төртөп йырлайым.

Үҫә икән аҡ һырғаҡ.
Бүтән ерҙәре килешле,
Аяғы ҡамыт сыйраҡ.

Исемдәре Мортаза.
Аяғыңды йыялмағас,
Нигә сыҡтың уртаға.

Өҫтәлдәрҙә ултыралыр
Тәрилкә менән миләш.
Кем икәнеңде беләбеҙ
Самалабыраҡ һөйләш.

Мәскәүский кишерҙән
Әбей ботҡа бешергән.
Уйнайбыҙ ҙа, киләбеҙ ҙә
һорамайбыҙ кешенән.

Ҡара-ҡоралар менән.
Төн йоҡоһон әрәм итә
Бала-сағалары менән.

Һандуғасты һайратмайбыҙ
Һөйләштерәбеҙ генә.
Беҙ үҙебеҙ йөрөмәйбеҙ,
Көнләштерәбеҙ генә.

Бейек тауҙың баштарында
Лизавета үләне.
Люблю тебя, не забуду
Янһын дошман йөрәге.

Һыу аҫтында - под водой
Гуси ҡаҙҙар йөҙәләр,
йәш егеттәр ҡыҙҙыр
Умирают - үләләр.

Ходил, ходил, ултырып садил
Аяҡтарым талғанға.
Плакал, плакал, письмо писал
Йөрәктәрем янғанға.

Минең ятҡан карауатым
Стена буйҙарында.
Сәғәт һайын, минут һайын,
һин генә уйҙарымда.

Машинаға ултырғанда
Ҡулым тейҙе тимергә,
һин онотһаң оноторһоң,
Мин онотмам ғүмергә.

Уфаларға барһаң, дуҫтым,
Магазиндәргә ҡара,
Был бит минең роза гөлөм
Алып түшеңә ҡаҙа.

Ҡара бөҙрә сәстәремде
Тараным үрәлмәнем.
Урал тауҙарына баҫып
Ҡараным, күрәлмәнем.

Һандуғастар теҙелгәндәр
Ике дилбегә булып.
Ҡасан һөйләшербеҙ икән,
Икебеҙ бергә булып.

Ишек алдым түңәрәк күл
Битем йыуҙым тирләгәс.
Һағынданда хаттар яҙам?
Көтөп-көтөт килмәгәс.

Алъяпҡысыңдың биҙәге,
Батмус биҙәге кеүек.
Их, үҙемдең дуҫыҡайым
Йөҙөм еләге кеүек.

Ҡулымдағы йөҙөгөмдөң
Исемдәре Рәшит.
Гөлгә баҫып, былбыл булып
Әйҙә икәү һөйләшик.

Тал бөрөһө аусаҡта (уҫакта)
Дуҫыҡайым һағынырһың
Мин булмамын ул саҡта.

Тал бөрөһө усаҡта.
Ҡәҙерҙәреңде белмәнең,
Мин йәш инем ул саҡта.

Йыраҡтан йәшел күренә
Кемдәр әйтер үлән тип,
Минең кеүек һағыныр булһаң,
Әйтер инең үләм, тип.

Бейек тауҙың баштарында
Көрәгегеҙ ҡалмаһын.
Яр һөйөргә килмәгәнбеҙ
Йөрәгегеҙ янмаһын.

Клубтарҙа, киноларҙа
Бөтә мишәрҙәр икән.
һөймәҫ борон көнләшәләр,
һөйгәс нишләрҙәр икән.

Стансаға поезд килә
Ултырыусы кеше юҡ.
Кәрәк булһа, һөйөң үҙегеҙ,
Миңә кәрәк эше юҡ.

Аҡлы ситса күлдәгеңде,
Кейҙең ни, кеймәнең ни.
Кеше менән уртаҡ йәрҙе
һөйҙөң ни, һөймәнең ни.

Бейек тауҙың баштарында
Көтөүе менән айыу.
Һөйгән саҡта һөйҙөм инде
Сейчас не принимаю.

Уйлата, уйылдыра.
Тормош бит ул утҡа һала,
Сәскәне ҡойолдора.