Фольклорный архив Башкирского государственного университета

 

ISBN 978-5-87604-352-8

 

К оглавлению издания.

Название: <Таҡмаҡтар (Такмаки).>
Жанр: Такмак.
Место записи: БАССР, Гафурийский район, д. Утяково.
Год записи: не указан (предположительно, 1957‑1959 гг.).
Язык: башкирский.
Источник публикации: том № 3 фольклорного архива кафедры башкирской литературы и фольклора. Материалы фольклорных экспедиций по различным районам Башкирии, собранные в разные годы; л. 221‑227.
Записано от Ракаевой Камили. Возраст не указан. Имена фольклористов не указаны.

<Таҡмаҡтар>

Яҙылыу урыны: Ғафури районы. Үтәк ауылы. Һөйләүсе: Раҡаева Камилә.

Гел бер үҙем бүлмәлә,
Гел бер үҙем бүлмәлә,
Гел бер үҙем бүлмәлә
Хәҙер инде ҡауышыу түгел,
Мин һине күрәлмәм дә.

Сынйырлы сәғәтемде.
Табалмам һинең кеүекте,
Табалмам ғәҙәтеңде.

Әй, дуҫҡайым, йөҙөн нурлы,
Йөҙөңдә нур һүнмәһен.
Рәхәт йәшә тормошоңда
Башың ҡайғы күрмәһен.

Яр ситенә баҫып ҡарап торҙом
Ағиҙелдең шаулап аҡҡанын.
Теләйем һеҙҙең тормош юлығыҙға
Аҡ бәхеттәр сәскә атҡанын.

Ҡыян ятмай ҡоро ергә,
Ҡуян ята мижаға.
Өлөшөмдө йырлап бирәм
Балды ҡойған хужаға.

Шаҡмаҡлы балаҫымды.
Белеп һөйҙөм, өҙөлөп һөйҙөм,
Яттарға ҡалаһыңды.

Үксәле туфли бөгөлә
Бейек тауҙы менгәндә.
Мин уны шунда онотормон,
Үлгәндә, йән биргәндә.

Ботинкаһы ҡыҙыл суҡ.
Әл дә китте, арыу булды
Башым ҡотолдо егет.

Аҡлы яулыктарым бар.
Аҡлы яулыҡтар бәйләргә
Оло шатлыҡтарым бар.

Аҡлы ситса кулдәгемдең
Абырҡалары ҡыйғас.
Ҡоштар булып кил яныма,
Китерһең күреп туйғас.

Кеймәйем кейемем булһа ла,
Иламайым күңелем тулһа ла.
Хоҙай ҡушҡас, ни хәл итәйем
Сыҙайым ауыр булһа ла.

Йыраҡтан матур күренә
Аҡ пирсәткә кейгә ҡул.
Ниндәй шатлыҡтар булһа ла
Ҡайғы баҫа икән ул.

Ҡара ҡайыш быумағыҙ.
Мине хәлдәремде һөйләр,
Осҡан ҡоштан һорағыҙ.

Ҡулымдағы йөҙөгөмдөң
Исемдәре Зөләлә,
Йәнекәйем һинең өсөн
Эскәйем өҙөлә лә.

Аҡлы ситса күлдәгемә
Ҡаралар төшкөләгән.
Ҡояш һинең йөҙкәйеңә
Нурҙарын һипкәләгән.

Шәлем аҡлы шаҡмаҡлы.
Бик һағынһам сығып ҡарайым,
Бергә йөрөгән һуҡмаҡты.

Шәлем көрән, шәлем көрән,
Ҡулъяулығыма төрәм.
Күкрәгемдә йәнем нисек,
Мин һине шулай күрәм.

Һары май тиҙәр инде,
Һары май тиҙәр инде.
Уйнап-көлөп йөрөгәс тә
һағынмай тиҙәр инде.

Һары майым түгелде,
Һары майым түгелде
Һөйгән йәрең үҙеңә тин
Булһа ғына күңелле.

Һары мамыҡ ойоғом,
Һары мамыҡ ойоғом.
Һағынмаһам, шат булырмын,
Һағынһам бойоғормон.

Өй артына килгәндәр,
Киле ҡуйып менгәндәр.
Улар ҙа әллә кем түгел,
Балалы ирҙе Һөйгәндәр.

Тәҙрәнән ҡарай-ҡарай,
Киҫтем бармағым ҡанай.
Килтер бысаҡ, төрт күҙенә,
Гитлер беҙгә теш ҡайрай.

Тәҙрә тирләмәгән.
һеҙҙә булған төртмә йырҙар,
Беҙҙә лә сирләмәгән.

Урыҫтан һуған алма.
Арҡалыға йәелгәнһең,
Буйың да сөбханалла.

Алюмин һаплы ҡашыҡ.
Круг уртаһына кереп,
Торма ҡорһағың ҡашып.

Ҡыҙыл башлы көйәнтә,
Йәр һөйәмен тип маһайма,
Һыйыр ҙа үгеҙ эйәртә.

Көйәнтәләрегеҙҙе.
Ят ҡулына ҡалдырмағыҙ
Һөйәркәләрегеҙҙе.

Көйәнтәләрегеҙҙе.
Ниңә алып килмәнегеҙ
һөйәркәләрегеҙҙе.

Көйәнтә буламы ни.
Илдә илле, ҡырҙа ҡырҡ
Һөйәркә буламы ни?

Көйәнтә лә була ул.
Илдә илле, ҡырҙа ҡырҡ,
Һөйәркә лә була ул.

Өфөнөң ҡанауына.
алтмыш әтәс, йетмеш тауыҡ
Ҡунырлыҡ танауына.

Фуфайкалары йәшел.
Уның менән һөйләшмәгеҙ
һөйәркәһе көнләшер.

Һөйәм ташламаҫһыңмы.
Аслыҡ йылдар тура килеп,
һуйып ашамаҫһыңмы.

Һөйәм һине белмәйһең.
Әллә яратып һөйгәнгә
Иҫемә лә төшмәйһең.

Исеме Айҙенхаүәр.
Авторитетеңде сығып ал
Беҙҙең ҡанауҙа ятыр.

Американский арба.
Абын, йығыл, тор ҙа югер,
һөйгән йәреңдән ҡалма.

Американский икән.
Һикереп төшөп бейеүҙәрең
Һайыҫҡанский икән.

Баҙарҙарға барғайным,
Алма алырмын тейеп.
Бер ваҡыт та уйламаным
Яңғыҙ ҡалырмын тейеп.

Бейек тауҙың баштарында
Апелсидәр түтәле.
Сабый саҡта төшөмә керҙе
Ғүмерем заяға үтәре.

Сабый саҡта, бәләкәй саҡта
Картуз ине башымда.
Мин бәхетһеҙлеккә осраным
Егерме бишенсе йәшемдә.

Етегән йондоҙ ете әйләнеп
Таңға ауыша микән.
Беҙҙең кеүек айырылғандар
Тағы ла ҡауыша микән?

Беҙҙең бакса йөҙөмһөҙ.
Илебеҙ тыныс, йәшәү рәхәт,
Тик айырылышыу күңелһеҙ.

Ағиҙелдең аръяғына
Аҡ сатырҙар кәрәк ҡорорға.
Был йылдан һуң бәлки тура килмәҫ
һинең менән бергә булырға.

Сәсем оҙон үрәлмәйем,
Таҫмам ҡыҫҡа бүләлмәйем.
Төштәреңдә күрһәм күрәм
Өнөмдә күрәлмәйем.

Алһыу алмалар ҡыҙара
Костюмем кеҫәһендә.
Йоҡоларымдан уянам
Иҫемә төшәһең дә.

Йәшлегем сәскә атҡанда
Мин һине һөйгән инем.
Ҡараның дошман һүҙенә,
Ҡарамаҫ тигән инем.

Иртән тороп һыуға барам
МТС ҡойоһона.
Беҙ айырылғанға дошмандар шат
Ғәрләнәм шуныһына.

Һинең ҡашың ҡара тейеп,
Ҡарайҙар ҡаштарыңа.
Биш йыл йәшәп күп ҡайғылар
Һалдырҙың баштарыма.

Сарман буйы тоноҡтор.
Үҙемә булмаған йәрҙәрҙе
Әй, хоҙайым оноттор.

Иртән тороп тышҡа сыҡһам,
Ҡар яуған бер эҙ ҙә юҡ.
Төндә төштәремдә күрәм
Көндөҙ берегеҙ ҙә юҡ.

Аҡҡош балаһын өйрәтә
Ағиҙелдә йөҙөргә.
Күр сабырлыҡтар бирһен
Айырылғастан түҙәргә.

 

Ссылка на эту публикацию:

Таҡмаҡтар [Электронный документ] // Фольклорный архив Башкирского государственного университета: электронное научное издание / под ред. Б. В. Орехова, А. А. Галлямова. [2011—2024]. Дата обновления: 25.10.2018. URL: http://nevmenandr.net/pages/bashfolk.php?id=252 (дата обращения: 26.04.2024).