Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

<Таҡмаҡтар>

Зианчура районы, Абзан ауылынан 1958 йылдың 25 сентябрендә Яйыҡбаев Камил яҙып алған.

Өфөләргә барған саҡта
Силәбе юлын үтәм.
һине һөйәм, йән киҫәгем,
Кәрәкмәй миңә бүтән.

һинең сәсең ете тотам,
Етенән үрмәһәң дә.
Эсем бошоп, йөрәгем яна,
һине бер күрмәһәм дә.

Өфөгә барған сағыңда,
Дуҫтым, мине ҡалдырма.
Мин таянған ҡулбашына
Яттарҙы таяндырма.

Тау башында сейә булһам,
Ҡыҙарып бешәр инем.
Алма булһам, алдарыңа
Өҙөлөп төшәр инем.

Барҙым инде, күрҙем инде
Йылайырҙа юлдарҙы.
Ҡасан керешербеҙ икән,
Ҡыҫып ике ҡулдарҙы.

һауаларҙан осоп килә
Минең яратҡан ҡошом,
һинең менән бергә булһын
Киләсәктә тормошом.

Баҫма өҫтөндә бала өйрәк
Килә кәрешкә буйлап.
Ауырып ятып һарғайманым,
һарғайҙым һине уйлап.

Өфөләрҙән тараҡ алдым,
Сәстәремде тарарға.
Урман ҡаплай, тауҙар бейек
һағынғанда ҡарарға.

Өфөнән алған гармуным
Өфө көйөнә уйнай.
Ҡулдарым эштә булһа ла,
Күңелем һине уйлай.

Өфө яна, Өфө яна,
Өфө яна, бешерә,
һандуғастар һайрап ҡына
Иҫтәремә төшөрә.

Кей ҡара костюмеңды,
Ҡояштарға уңмаһа.
Яндырма йәш йөрәгемде,
Ҡауышырлыҡ булмаһа.

Алам тиһәң, ал бөтәме,
Ал көрәнгә етәме?
һөйәм тиһәң, йәр бөтәме,
Тәүге йәргә етәме?

Төймәләрен, төймәләрен,
Төймәләрен элмәгән.
Ошомо әллә егетегеҙ
Матур ҡыҙҙар эҙләгән?

Ағиҙелдең аръяғынан
Йөҙөп килдегеҙме әллә?
Ауыҙығыҙҙы энә менән
Тегеп килдегеҙме әллә?

Ағиҙелдең аръяғынан
Йөҙөп тә килмәм инде.
Ауыҙымды энә менән
Тегеп тә килмәм инде.

һары ҡайыш, күн дилбегә
Беҙҙең аттарҙа ғына.
Иртә торһам, ике күҙем
һеҙҙең яҡтарҙа ғына.

һикереп төштөм баҡсаға,
Ике бөртөк еләккә.
Береһен алдым, береһен ҡаптым
Янып барған йөрәккә.

Ал биргәндә алманың,
Гөл биргәндә алманың.
Ҡара ҡашым, зәңгәр күҙем,
Ҡаршы сығып алманың.

Аҡлы ситса күлдәгемде
Буятҡандар ҡараға.
Бәлки ҡауша алмабыҙ,
Яттар кергән араға.

Уфа тиһең дә ҡарайһың,
Уфа күренәме ни?
Айырылышып тороу менән
Күңел һүреләме ни?

Һибелә сәсем, һибелә сәсем,
һибелә сәсем, тапала.
Яттар менән бәйләнгәнһең
Хеҙмәт иткән арала.

Беҙҙең клуб йыра ҡына,
Килеүҙәре тиҙ түгел.
Үҙҙәре сер бирмәгәнгә
Сер биреүсе беҙ түгел.

Һандуғастар һайрар инде
Талдарға, баҫып ҡына.
Беҙҙең һүҙҙәр бөтмәҫ инде
Хаттарға яҙып ҡына.

Ал алъяпҡыс тектерәләр,
Өс метр килтерәләр.
һәр кем теләгәне менән йөрөй,
Ник уны тикшерәләр?

Ал биҙрә, гөл биҙрә,
Күҙҙәрҙе сағылдыра,
Киткән сакта "һау бул" тигән
һүҙҙәре һағындыра.

Баҫма һалдым тар ергә,
Тал япрағы бар ергә.
Ҡанат ҡуйып осор инем
һин дусҡайым бар ергә.

Өфөләргә барһаң, дуҫтым,
Ағиҙел буйын буйла.
Аяҙ көндө ямғыр яуһа,
Мин һағынған тип уйла.

Аҡлы ситса күлдәгеңдең
Ен остары ҡаралы.
Ауыҙыңда һүҙ тормайҙыр
Тешең бигерәк аралы.

Алдарым тамырлана,
Гөлдәрем тамырлана,
һалҡын һыуҙар эсһәм генә,
Йөрәгем сабырлана.

һандуғастың балалары
Күп түгел, өсләп кенә.
Сын күңелдән һөйәм тигән
һүҙҙәрең пустәк кенә.

Аҡлымы кейгәнегеҙ,
Күклеме кейгәнегеҙ,
ыскажите, пожалуста,
Кем һеҙҙең һөйгәнегеҙ?

Мәңге һүнмәҫ уттар яна
Шахта күмерҙәрендә,
һис кем түгел, бер һин генә
Минең күңелдәремдә.

Усаҡ яна, усаҡ яна,
Яна ла күмерләнә.
Оноторлоҡ йәрем түгел,
Онотмам ғүмергә лә.

һандуғастар юҡ әле,
Ҡарлуғастар юғары.
Был донъяла беҙҙең кеүек
Пар килгәндәр юҡ әле.

Талдан тартма яһар инем,
Тал ҡабығы һуҙылмай.
Күңелдәрең нисек икән,
Минең күңелем һыуынмай.

Ҡарлығандар ашар инек,
Тейә шул тештәремә.
Һары һандуғастар булып
Керәһең төштәремә.

Стенала сәғәт һуға,
Минутын белеп кенә.
Төштәремә һин керәһең
Йылмайып, көлөп кенә.

Кеймә һин беләҙегеңде,
Талдырма беләгеңде.
Бер һөйәм тип, бер киреһен,
Яндырма йөрәгемде.

Ай ҡатыңда йондоҙом,
һыуҙа йөҙгән ҡондоҙом.
Ярты сәғәт тормаҫ инем
һинән башҡа яңғыҙым.

Эй, дуҫҡайым, хат яҙғанһың,
Энйе кеүек теҙгәнһең.
Энйеләр кеүек теҙгәнһең,
Йөрәгемде өҙгәнһең.

Иртән тороп тышҡа сығам,
Күҙем төшә күлдәргә.
Минең кеүек һарғаймаһын,
һыу һибегеҙ гөлдәргә.

Баҫыу ҡапҡаһын сыҡҡас та,
Уңға киткән юл булыр.
Сығыр ҡояш, сәсер нурын,
Минән сәләм шул булыр.

Бейек тауҙан сәскә йыйҙым,
Йыйманым һарыларын.
Үҙең тапһаң, миңә лә бир,
Сабырлыҡ дарыуҙарын.

Урам буйы, юл буйы,
Иҙел буйы - һыу буйы.
Көттөм һанһыҙ көндәр буйы,
Йоҡламай төндәр буйы.

Телеграм бағаналарын
Ник һанаманым икән?
Күҙ керпектәрем талғансы.
Ник ҡараманым икән?

Һауаларҙа мамыҡ оса,
Күгәрсен ҡағынғанда,
Инде кемдәргә ҡарармын,
Өҙөлөп һағынғанда,

Тәҙерәләрем төбөндә
Сәскә ата бер гөлөм.
һағынырһың, һарғайырһың,
Ташлап китмә, былбылым.

Тәҙрә төбөм еҫле гөл,
Ел иҫкәндә бөгөлә.
Бөгөлөп төшкән гөлдәр кеүек,
Үҙәктәрем өҙөлә.

Алма сәскәһен өҙөп ал,
Күкрәгеңә ҡаҙарһың.
Бик һағынған көндәреңдә
Шул сәскәгә ҡарарһың.

Ҡарар инде, ҡарар инде,
Ҡара күҙҙәре менән.
Өҙәр инде үҙәгемде
Матур һүҙҙәре менән.

Бейек тауға менгән саҡта,
Таянам теҙҙәремә,
һыуға тилмергән ҡош кеүек,
Тилмерәм һүҙзәренә.

Аяғыма һыуҙар үтә,
һары сандал кейһәм дә,
Ҡоштар һайрап һағындыра,
һағынмамын тиһәм дә.

Ҡыҙыл батис яулығым
Елферҙәй елгә генә.
Күңелдәрем күтәрелә
һин булған ерҙә генә.

Егеттәр - илдең былбылы,
Ҡыҙҙар былбылдың гөлө.
Гөл былбылды, былбыл гөлдө
һағынаһы билгеле.

Сиҙәм ергә киттек, дуҫтар,
Беҙ киткәс, моңаймағыҙ.
Беҙ киткән юлдарға ҡарап,
һағынып һарғаймағыҙ.