Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

Тула

Зианчура районы, Абзан ауылынан йәштәр уйнаған сакта 1957 йылдың 14 июлендә пединституттың II курс студенте Яйыкбаев яҙып алған.

Ҙур круг. Йәштәр тотоношоп бер яҡҡа әйләнәләр. Ә круг эсендәге дүрт кеше - икенсе яҡҡа, уларҙың икеһе егет, икеһе ҡыҙ (барыһы ла ҡыҙ, йәки барыһы ла егет булырға ла мөмкин). Әйләнгән саҡта үҙенә бер хас көйгә йырлап йөрөйҙәр!

Алдар булғанда ғына,
Гөлдәр булғанда ғына.

Шул уҡ кругта йөрөүселәр таҡмаҡ әйтә башлайҙар (урталағы дүрт кеше парланышып бейейҙәр).

Их тула, тула, тула,
Тула баҫырға була.
Уйнамаған кешеләрҙе
Уйнатырға ла була.

Таҡмаҡ бөтөү менән урталағы дүрт кеше кругтан берәр кеше алып, круг эсендә таҡмаҡ дауам итеүгә бейейҙәр:
Рас, рас, еще рас,
Гармун, ҡурай көйҙәренә
Ана шулай, әйҙә баҫ.
(был строфаны бер тапҡыр ҙа, ике тапҡыр ҙа әйтергә мөмкин). таҡмаҡ бөтөүгә тәүге дүрт кеше кругка килеп баҫалар, эстә яңы төшкән дүрт кеше ҡала. Йырҙың һуңғы ике юлын тәүге көй менән дауам итәләр.

Күтәрелә күңелдәрем,
Бергә булғанда ғына.

Йыр бөтөүгә таҡмаҡ менән дауам итәләр. Шул рәүештә уйын дауам итә.

Күберәк йырлана торған йырҙар:

Ағиҙелгә төшә яҙҙым,
Тотманың беләгемдән.
Тамыр йәйгән гөлдәр кеүек,
Китмәнең йөрәгемдән.

Ҡулымдағы балдағымдың
Исемдәре Гөлниса,
һөйгәнеңде ҡарап ҡалдым,
Әштән ҡасты ул кисә.

Ҡулымдағы балдағымдың
Исемдәре Рәйсә.
Йәр һөйәһең дә һөйәһең,
Нишләтерһең күбәйһә.

Ҡулымдағы балдағымдың
Исемдәре Рәйсә.
Береһен һиңә бирермен,
Күбәйеүен күбәйһә.

Сейәле тау, сейәле тау,
Сейәле тау итәге.
Сейәле тау итәгендә
Бергә булдыҡ бит әле.

Уйын төрлө йырҙар менән дауам итә. Йыр таҡмаҡ? таҡмаҡ йыр менән алмашынып тора.