Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

<Төрлө көйгә йырлана торған йырҙар>

Бөрйән районы, Иҫке Мәсет ауылы Ҡолдәүләтова Өмөхаят әбейҙән 1957 йылдың 12 авгусында БДУ‑ның III курс студенте Сәғитов Мохтар яҙып алған.

Ерәнсәй ҙә атым елгән саҡта,
Ер ҡырҙап та килгән ҡош кеүек.
Был ғүмеркәйҙәрҙең үтеүе,
Йоҡоларҙа күргән төш кеүек.

Ағиҙелкәйҙәрҙе үрҙәгән
Ҡанатҡайы ҡыҙыл, күк бирҙе.
Эшләмәйек фани был донъяға,
Һемәйтеп тә китә күптәрҙе.

Ялан ғына ерҙә яңғыҙ ҡайын,
Ҡырҙап ҡына ҡуйған уҡ кеүек.
Уй-хәсрәттәрем һис тә юҡ кеүек,
Яна йөрәкәйҙәрем ут кеүек.

Ҡарағай ҙа беҙҙең өйөбөҙ,
Шыңғырҙай ҙа беҙҙең көйөбөҙ.
Ҡарағай ҙа булмаһа, ҡарап ҡалһын,
Йәштән йәтим ҡалдыҡ үҙебеҙ.

Ҡыйғас-ҡыйғас булыр тау ташы,
Ҡыйылып ҡына сығыр ҡыҙ ҡашы.
Ҡыҙ балаҡай буйға үһте ниһә,
Ир балаҡай була юлдашы.

Саҡыра ла, кәкүк, һай, саҡыра,
Ҡыйыҡтарҙа түгел - һыуҙаҡта.
Был донъяҡайҙарҙың рәхәттеге,
Байҙыҡтарҙа түгел - һауҙыҡта.

Ат яҡшыҡайҙарын алайыҡ,
Миллион һумдар биреп алайыҡ.
Был ғүмеркәй беҙгә ике килмәй,
Уйнап-көлөп кенә ҡалайыҡ.

Атыҡайым китте сылбыр һөйрәп,
Еталмамын, йәйәү югерһәм.
Мәхрүм күңелдәрем бер асыла,
Дуҫ-иш, туғандарҙы бер күрһәм.

Йырҙап ҡына, көйҙәп йөрөгәнемдә,
Кей күтәрә берәү аръяҡта.
Сер белгертмай, мерҙәр сисмәй,
Илап ҡына алам аулаҡта.

Йәйҙәүҙәргә сығып йәйҙәнек,
Эйәреп кенә ҡолон бәйҙәнек.
Егерме биш йәш ул йәшлек дәүер,
Кире лә ҡайтып килмәҫ әйҙәнеп.

һибәләп кенә, һибәләп ямғыр яуа,
Йәшел генә ерҙе күл итеп.
Фамилиялар ҡалыр, беҙ үлербеҙ,
Тигеҙ генә ерҙе шүм итеп.

Сәхрәләргә сығып тамға һалдым,
Имәндәргә түгел, тирәккә.
Йырламаҫ та епҙән йырлап әйҙем,
Сыҙамағанға ла йөрәккә.

солоҡ ҡарағай үҫә бал өсөн,
Йәш ҡарағай үһә дан өсөн.
Ҡыһ балаҡай меһкен үһеп еткәс,
Һатылып ҡына китә мал өсөн.

Ҡайҙа ла ғына барһам, яңғыҙ үҙем
Мәхрүм дә генә йөрөй күңелем.
Мәхрүм генә йөрөмәй нишләтәһең,
Зарланып та үтә ғүмерем.

Һауаларҙан килгән ҡара болот
Яумай ҙа ғына үтер тиһеңме.
Эскенәйемдәге уй-хәсрәтем
Үлмәй ҙә генә бөтөр тиһеңме.

Иртә генә тороп ат ебәрҙем,
Йәшәреп кенә ятҡан ерҙәргә.
Ни теләһә шуны бирһен,
Ниәттәре изге ирҙәргә.