Фольклорный архив Башкирского государственного университета

ISBN 978-5-87604-352-8

К оглавлению издания.

<Йырҙар>

Баймаҡ районы Ишбирҙе ауылында йәшәүсе Кәримова Хәкимә (59 йәш) инәйҙән Истякова 3. яҙып алды.

Ултырҙым да кәмә әй түренә,
Ҡараным да һыуҙың төбөнә,
Һыу төпкәйҙәрендә ҡара юҡ,
Алла ҡушҡан эшкә сара юҡ.

Ҡарағай ҙа ағас әй ҙур булмай,
Менеп булмай кәрең булмағас,
Ҡылмам тигән эште ҡылып булмай,
Яҡыныңдан ярҙам булмағас.

Бабайына арнап сығарған йырҙар. Бабайы һуғышҡа китеп, ҡайтмай ҡала.

Югән генә тотоп мин югерҙем
Ҡаршыла йөрөгән тура атҡа.
Атҡа ла ғына ултырып "Хуш бул тигәс",
Боролоп-боролоп иланым түҙә алмай.

Иртәнсәкәй тороп бер ҡараһам,
Күгәреп күренеп ята күк ерҙәр.
Гитлер уйламаҫтан һуғыш башлап,
Һәләк булып бөттө күп ирҙәр.

Ҡарлуғасҡай ҡара, муйыны ала,
Һауаларға сыҡһа юғала.
Бәхетле лә ирҙәр илгә ҡайтты,
Бәхетһеҙҙәр китеп юғала.

Ирәндекәй тауҙы сыҡҡан саҡта
Таштар алды микән беләүгә.
Һаҡ тәғәлә уға ҡушмағанда
Тыуған илде ҡайтып күрергә.

Өйөрөлөп үк көткән әй йылҡымдың
Түңәрәкәй күлдә булыр төйәге.
Ҡайҙа ла ғына барып, ҡайҙа һалды
Ир меҫкенкәйҙәрҙең аҫыл һөйәге.

Тауыштарым минең таштар яра,
Тик һандуғас түгел һайрарға.
Йөрәкәйҙәрем минең уттай яна
Ҡара ҡаҙан түгел ҡайнарға.

Күк күгәрсен оса йөнө туҙа,
Уның йөнөн кем йыя.
Фронттарға китеп вафат булды,
Йыназалар уҡып уны кем ҡуя.

Уң ҡулҡайымда берләр балдаҡ,
Ҡайҙан алдың тигән кеше юҡ.
Карточкаһын күреп мин илайым,
Ниңә илайһың тигән кеше юҡ.

Ҡарағайҙа һандыҡ, сылтыр йоҙаҡ.
Яныҡайым киткән юл оҙон.
Киткән генә юлы ҡыҫҡарып
Тартып килә алманы бер урап.

Алыҫтарҙан йәшерен әй күренгән
Уфаларҙың йәшел ҡапҡаһы.
Илаһи ла тәҡдир етмәйенсә
Ябылмайҙыр ләхет таҡтаһы.

Ат эйәрләп ҡуйҙым китергә,
Ниәт итәм барып етергә.
Елә лә генә саба етә алманым
Үтеп кенә киткән ғүмергә.

Ерәнсәкәй үк атым ялғынайын
Ҡибалаларҙан өргән ел тарай.
Үҙе бәхеткәйҙәрең әй булмағас
Байға хеҙмәт итеп кем ярай.

Икенән дә үргән ҡара сәсем
Аҡ ебәкәй һалып үрмәнем,
Инәнән дә тыуҙым мин донъяға,
Бер рәхәтлек күреп үҫмәнем.

Йылайырҡай буйы туғай-туғай
Туғайҙары уның киң түгел,
Әҙәм менән әҙәм әй ким түгел,
Тәлиғә бәхеттәре тиң түгел.

Һауаларҙа осҡан ике аҡҡош,
Ыласын ҡоштар ята ояла.
Ир арыҫланы булып йөрөһә лә
Мәңге йәшәп булмай донъяла.

Югереп тә мендем тауҙарға,
Ултыра ла төштөм ҡауланға,
Ултыра ла торғас бер йырланым,
Үткән ғүмерем иҫкә төшкәнгә.

Сәхрәләргә сығып йөрөгәнемдә.
Бер ҡараным умырзаяға,
Умырзая ҡалай, мин дә шулай,
Зауҡлы ғүмерем үтте заяға,

Югереп тә генә сыҡтым баҡсаға
Баҫтым ғына баҡыр аҡсаға
Үткән генә ғүмер үтеп китте.
Һатып алып булмай аҡсаға.