Исландский перевод А. Бергманна
Igorskviða. Rússneskt hetjukvæði og forníslenskar bókmenntir Árni Bergmann þýddi og samdi Mál og menning. Reykjavík 1997.
- 1. Nú væri ekki úr vegi, bræður,
að byrja fornum orðum
sögu þrautum þjmgri
af herfór Ígors, sonar Svjatoslavs.
- 2. Nei, kvæði þetta skal byija
með sannmælum vorra tíma
en eigi sem Bojan vildi.
- 3. Ef Bojan, skáldið skyggna,
skyldi lofa mann í kvæði
þá flaug hugur hans í trjánum,
hann rann sem úlfur grár yfir landið,
sveif sem gráblár örn undir skýjum.
- 4. Hann kveða kunni og minntist
hjaðningavíga fyrri daga.
Þá atti hann tíu fálkum á flokk svana.
Sá svanur sem fálki sló
tók fyrst að kveða lof
Jaroslav hinum gamla,
Mstislav hinum djarfa,
þeim er drap Redédju fyrir augliti Kasogahers,
sem og Romani hinum fagra.
- 5. Nei, bræður, Bojan atti eigi
tíu fálkum á ílokk svana.
Hann lagði forvitra fingur
á lifandi strengi
og sjálfir kváðu þeir konungum lof.
- 6. Því skal, bræður, sögu rekja,
allt frá dögum Vladimírs gamla
til Ígors sem á vorum dögum
gyrti mannvit krafti sínum,
herti hjarta sitt með hreysti.
- 7. Fullur kapps og vígamóðs
stefndi hann fræknu liði
gegn landi Polovtsa
til vamar landi Rússa.
- 8. Þá varð Ígori upp litið
til bjartrar sólar
og sá hermenn sína falda
í svörtum skugga hennar.
- 9. Ígor tók þá til orða
og mælti til hirðar sinnar:
- 10. Bræður mínir og hirðmenn!
Betra er dauður að liggja
en verða tekinn höndrnn.
- 11. Því skulum vér, bræður, allir
stíga á bak fráum hestum
og fá svo augum litið hvar blá streymir Don.
- 12. Viska kommgs laut ósk hans
sem dró tjald fyrir teikn af himni.
Hann fýsti að drekka af Don hinni miklu.
- 13. Ég vil, kvað hann, brjóta spjót mitt
þar sem Polovtsa-slétta tekur við,
með yður, Rússar, skal ég lagður lágt
eða drekka af Don úr hjálmi mínum.
- 14. Ó Bojan, þú næturgali fyrri tíma!
Hefðir þú um þá herfór kveðið
á harða stökki um hugans tré
á flugi hátt undir skýjum
og fléttað saman lof þess sem var og er
á reiki á Trojans götum,
yfir sléttur og allt til fjalla,
- 15. þá hefðir þú kveðið um Igor:
- 16. „Eigi rekur stormur fálka
yfir sléttuna víðu.
Dvergkrákur fara í flokkum
að Don hinni miklu.“
- 17. Eða kysir þú annað upphaf
kvæðis þíns, skyggni Bojan,
Vélesar vitri niðji:
- 18. „Hestar fnasa handan Súlu,
hringt er inn frægð í Kænugarði,
lúðrar þruma í Nýjagarði,
merki eru reist í Pútívl-borg.“
Ígor bíður síns kæra bróður Vsévolods
- 19. og Vsévolod, trylltur tarfur, mælir til hans:
- 20. Einkabróðir minn kær,
eina ljós minna augna.
Báðir erum við synir Svjatoslavs.
- 21. Söðla þú, bróðir, þína fráu gæðinga,
- 22. mínir voru fyrr ferðbúnir í Kúrsk.
- 23. Mínir menn eru margreyndir kappar,
vafðir í reifar við hornablástur,
þeir uxu úr grasi undir stálhúfum,
þágu æti af spjótsoddum,
- 24. þeir eru öllum vegum kunnugir,
um skörðin rata þeir,
bogar þeirra eru upp dregnir,
örvamælar þeirra eru opnir,
sverð þeirra eru vel hvesst.
- 25. Sem gráir úlfar þjóta þeir um sléttuna
og leita sér frama en konungi frægðar.
- 26. Þá steig Ígor í gullið ístað
og reið út á víðan vang.
- 27. Myrkur sólar varnaði honum vegar,
- 28. nóttin stundi með þrumum og vakti fugla,
dýr ráku upp ýl og gól.
- 29. Dív flaug upp
og kallar úr krónu trésins,
hann varar við landið óþekkta,
Volgu og strönd hafsins,
sléttuna við Súlu,
Súrosh og Korsún
og þig, heiðinn dólgur í Tmútorakan.
- 30. En Polovtsar renna
ótroðnar slóðir
að Don hinni miklu,
á miðri nóttu vagnhjól væla
sem villist styggar álftir á flugi.
Igor stefnir her sínum til Don!
- 31. Fuglar bíða böls í eikum.
Úlfar væla illspár í giljum.
Ernir kalla á valdýr til beinaveislu.
Refir glamma við ormrauða skildi.
- 32. Ó, þú Rússa land,
þú ert nú handan hæða!
- 33. Lengi fer myrkur að,
- 34. kvöldið lét ljós sitt falla,
dalalæða lagðist yfir landið,
- 35. blístur næturgalans blundaði,
dvergkrákur vakna með gargi,
- 36. Rússar girða fyrir sléttuna
rauðum skjöldum
og leita sér frama en konungi frægðar.
- 37. Árla fóstudags
tróðu þeir fótum heiðna hunda,
steyptu sér sem örvaregn yfir sléttuna,
tóku fagrar meyjar Polovtsa herfangi,
og með þeim gull
og silkiklæði
og dýran vefnað.
- 38. Reflum og skikkjum
og skinnfeldum
og öðrum dýrgripum Polovsta
kasta þeir á mýrar og fen
og greiða svo götu sína yfir þau.
- 39. Rauður gunnfáni,
hvítt merki,
rauður skúfiir af hrosshári,
silfurslegið spjótskaft,
koma í hlut frækins sonar Svjatoslavs.
- 40. Á sléttunni blunda vaskir ungar úr hreiðri Olegs.
Helst til langt eru þeir ílognir.
- 41. Eigi var þeim ætluð sú vansæmd
að valur sliti þá
eða fálki fljótur
né heldur stigi yfir þá
svartur hrafn, þú heiðni Polovsti!
- 42. Gzak hleypur sem úlfur grár,
Kontsjak vísar honum veg til Donar.
- 43. Árla næsta dag
fer blóð fyrir birtu,
- 44. svört koma ský af hafi,
vilja gleypa fjórar sólir,
í sortanum skjálfa blá leiftur.
- 45. Nú fara að þórdunur!
Regn fer sem örvadrífa frá Don hinni miklu,
- 46. þá munu spjót brotin,
þá verður sverðum barið
á hjálma Polovtsa
við ána Kajala,
við Don hina miklu.
- 47. O, Rússa land! Þú ert nú handan hæða!
- 48. Niðjar Stríbogs, vindar af hafi,
blása örvaregni í mót djörfum sveitum Ígors.
- 49. Þá dynur jörð undir,
ár síga fram milli bakka,
rykmökkur felur sléttuna.
- 50. Merki og gunnfánar segja tíðindi:
Polovstar koma frá Don
og utan frá hafi
- 51. og slá hring um sveitir Rússa.
- 52. Herjans synir girða fyrir sléttuna
hvellum herópum
en hraustir Rússar rauðum skjöldum.
- 53. Vsévolod, tarfur trylltur,
þú stendur fremstur í flokki
og hrækir örvum á féndur þína,
lætur stálsverð glymja á hjálmum þeirra.
- 54. Hvar sem þú, tarfur, stekkur fram
í bliki af gullnum hjálmi
þar liggja eftir heiðnir hausar,
- 55. avarska hjálma hefur þú klofið
beittu saxi, Vsévolod, tarfur trylltur.
- 56. Hvergi bregður þeim við sár, bræður,
sem gleymir heiðri og auði,
gullnu hásæti feðra sinna í Tsjemígov
og ástkærri konu, fagurri dóttur Glébs,
tryggð hennar og blíðu.
- 57. Fyrr voru aldir Trojans,
hjá liðnir dagar Jaroslavs,
lokið var herferðum Olegs,
Olegs, sonar Svjatoslavs.
- 58. Oleg klauf friðinn sverði sínu
og sáði örvum um alla jörð.
- 59. Hann stígur í gullið ístað í Tmútorakan,
- 60. fyrir löngu barst sami ómur
til eyrna Jaroslavi mikla
- 61. en sonur Vsévolods, Vladimír,
sló lokum fyrir eyru
á hverjum morgni í Tsjernígov.
- 62. Oflæti felldi dóm yfir Boris,
syni Vjatsjeslavs,
og breiddi græn líkklæði
undir höfðingjann unga og frækna
því hann hafði gjört
smán og hneisu Olegs að sinni.
- 63. Frá því sama Kajala-fljóti
lét Svjatopolk færa lík foður síns
milli ungverskra skeiðhesta
til Heilagrar Sofíu í Kænugarði.
- 64. Þá, á dögum Olegs Hörmungasonar,
var sáð til þrætu og spratt upp stríð.
Það saxaðist á limi Dazhbogs niðja,
ævir manna styttust í róstum höfðingja.
- 65. Sjaldnar heyrðust plógkarlar
kallast á yfir land Rússa,
þeim mun oftar heyrðu menn garg hrafna
sem deila með sér valnum
og dvergkrákur taka til orða
áður þær flygju á hræ.
- 66. Þetta varð í herferðum fyrri daga
en aldrei fyrr spurðist til orustu slíkrar!
Frá því árla morguns og til kvölds,
frá kvöldi til birtingar,
örvar fljúga í eldi hertar,
glymja söx við hjálma,
spjót af bláu stáli
- 67. bresta á ókunnum völlum
í miðju landi Polovtsa.
Svört er mold undir hófum,
sáð er í hana mannabeinum,
vætt er hún í blóði,
upp af þeim óx angur í landi Rússa.
- 68. Hver er sá dynur
sem ómar mér í eyrum
- 69. langt að fyrir dögun?
Ígor vill snúa her sínum aftur,
hann tekur sárt til síns kæra bróður Vsévolods.
- 70. Daglangt börðust þeir,
næsta dag héldu þeir velli,
um hádegi hins þriðja dags
féllu merki Ígors.
- 71. Þá skildi leiðir með bræðrum
við stríða strauma Kajala-fljóts,
- 72. þá var blóðvín allt þrotið,
- 73. þá luku fræknir Rússar veislu sinni,
mágum sínum buðu þeir til drykkju
en sjálfir féllu þeir í val
fyrir land Rússa.
- 74. Grös lúta höfði í harmi.
Tré hneigir sig í trega að jörðu.
- 75. Gleðilitlir dagar fóru í hönd, bræður,
grös sléttunnar vaxa yfir valinn.
- 76. Smánin reis á fætur
í niðjasveit Dazhbogs.
Mærin sú fór yfír land Trojans,
sló álftavængjum í hafið blátt viö Don
og flæmdi burt árin feitu.
- 77. Höfðingjar létu sér úr greipum ganga
sigur yfir heiðnum hundum
því bróðir mælti til bróður:
„Þetta er mitt! Og þetta er einnig mitt!“
Höfðingjar kölluðu hið smáa stórt
og kveiktu róg sín í milli.
- 78. En heiðingjar komu úr öllum áttum
og báru sigur af Rússum.
- 79. Fálkinn sem fugla sló
flaug of langt til strandar.
- 80. Kappasveit Ígors verður ekki upp vakin!
- 81. Karna minnist hennar með kveinstöfum,
Zhelja reið yfir land Rússa
- 82. og blés eimyrju úr logandi horni.
Konur Rússa grétu og mæltu:
- 83. Ástvinir kærir vitja ekki framar
kynna í minni og sinni,
við fáum þá aldrei framar
augum litið,
né heldur glaðst við geisla
af gulli og silfri.
- 84. Þá, bræður, stundi Kænugarður af trega
en Tsjernígov kveinaði í nauðum.
- 85. Angur og mein flæddu
yfir land Rússa,
hryggð fór stríðum straumi
yfir land Rússa.
- 86. Höfðingjar kveiktu sjálfir kryt og róg
- 87. en heiðnir hundar
hlupu sigri hrósandi yfir land Rússa
og tóku skinn í skatt af hverjum bæ.
- 88. Því tveir vaskir synir Svjatoslavs,
Ígor og Vsévolod,
höfðu vakið flærðir af misklíð
sem faðir þeirra, Svjatoslav ógnvaldur,
ríkur konungur Kænugarðs,
- 89. hafði bælt með boðum ströngum,
barið niður með öflugum her
og sverðum af bláu stáli.
Hann réðst á lönd Polovtsa,
tróð hæðir og dali undir hófum,
gruggaði upp ár og vötn,
þurrkaði upp læki og fen.
Sem stormsveipur suður við flóa
hreif hann Kobjak, heiðinn hund,
til sín úr járnfylki Polovtsa
og féll Kobjak í Kænugarði
í hirðsal Svjatoslavs konungs.
- 90. Og Saxar og Feneyingar,
Grikkir sem Móravar,
syngja Svjatoslav lof
en lasta Ígor konung,
þann er sökkti fjársjóði á botn Kajala,
fljóts Polovtsa,
sáði í það gulli Rússa.
- 91. Þar steig Igor konungur úr gullsöðli
og settist í þrælahnakk.
- 92. Dauft er yfir brjóstvígjum borga
og burtu er öll gleði.
- 93. Svjatoslav dreymdi myrkan draum
- 94. uppi á hæðum Kænugarðs.
Í nótt, allt frá kveldi, mælti hann,
lá ég undir svörtu brekáni
á hvílu af sedrusviði,
- 95. borið var mér blátt vín,
blandað harmi og trega,
- 96. stráð var á brjóst mitt stórum perlum
úr tómum örvamælum útlendra heiðingja
- 97. og var vel að mér látið.
Ég sá að horfinn var mæniás af röftum
á gullbúnu þaki hallar minnar.
- 98. Þá nótt alla frá kvöldi
görguðu hrafnar gráir - 99. við Plésensk
en í grennd stóð Kían-skógur
og flugu þeir til hafsins bláa.
- 100. Og jarlar mæltu til konungs:
- 101. Því er nú hugur þinn þungur, herra,
- 102. að tveir fálkar flugu upp
af gullnu hásæti feðranna
til að leita sér Tmútorakan-borgar
eða drekka ella af Don úr hjálmi sínum.
Sverð heiðingjanna
stýfðu vængi fálkanna,
sjálfir eru þeir færðir
í fjötra úr járni.
- 103. Því myrkur varð hinn þriðja dag,
tvær sólir sortnuðu,
eldstólpar báðir slokknuðu,
með þeim tveir ungir mánar,
Oleg og Svjatoslav.
Þeir hurfu í sortann
og sukku í haf niður
og blés þá dirfskan út í Húnum.
- 104. Við Kajalafljót vék ljós fyrir myrkri,
- 105. Polovtsar þustu yfir lönd Rússa
sem ungviði pardusdýra.
- 106. Smán féll á frægð,
- 107. ofríki hnekkti frelsi,
- 108. Dív fleygði sér til jarðar.
- 109. Og sjá: fagrar gotneskar meyjar
heíja söng á strönd hafsins bláa
og láta klingja í gulli Rússa,
þær kveða lof um daga Boss,
ala á hefnd fyrir Sharúkan.
- 110. En dauft er nú yfir allri hirð.
- 111. Þá lét Svjatoslav ríki
orð af vör falla, gulli betra,
tárum blandað, og mælti:
- 112. Ó synir mínir, Ígor og Vsévolod!
Helst til fljótt brugðuð þið brandi
yfir lönd Polovsta
í leit að frægð og frama.
Án sæmdar sóttuð þið fram,
án sóma helltuð þið út heiðnu blóði.
- 113. Hugrökk eru hjörtu ykkar,
smíðuð úr sterku stáli
og hert í dirfsku
- 114. en hvað hafið þið gjört mínum silfurhærum?
- 115. Eg sé ekki lengur við völd
minn sterka og ríka
og liðmarga bróður,
Jaroslav í Tsjernígov,
með bojurum hans og jörlum
Tatrönum og Shelbírum
Toptsjökum, Revúgum og Olberum.
Skjöldum sviptir grípa þeir hnífa
upp úr stígvélum sínum
og sigra íjandmenn með herópi
— enn ymur feðranna frægð.
- 116. En þið tveir mæltuð sem svo:
Nú sýnum við sjálfir hreysti,
hrifsum til okkar frægð fyrri tíða
og deilum með okkur nýjum orðstír!
- 117. Er það furða, bræður,
þótt gamall maður sé ungur á ný?
- 118. Þegar fálkinn skiptir um ham
slær hann fugla hátt á loflti
og lætur engan spilla hreiðri sínu.
- 119. En sjá nú hve illa er komið,
mér er engin stoð í höfðingjum,
- 120. öllu er öfugt snúið.
- 121. Við Rímov æpa menn undir söxum Polovtsa
en Vladimír kveinar í sárum.
- 122. Harmur og tregi er kveðinn að syni Glébs.
- 123. Vsévolod, ríki konungur!
Flýgur hugur þinn ekki hingað úr fjarska
að verja gullið hásæti feðranna?
- 124. Víst gætir þú barið árum svo fast
að allt vatn gusist upp úr Volgu
og ausið Don þurra með hjálmum.
- 125. Værir þú hér hið næsta
væri ambátt seld fyrir eyri
en þræll fyrir einn pening.
- 126. Því þú getur skotið yfir landið
lifandi spjótum,
djörfum sonum Glébs.
- 127. Þér Rjúrik baldni og Davíð!
hvort voru það ykkar hermenn
sem syntu í blóði á gullhjálmum?
- 128. Hvort var það ykkar garpasveit
sem öskrar sem tarfar
særðir beittum söxum
á ókunnum velli?
- 129. Stígið þið nú, herrar mínir, í gullin ístöð
til að reka ranginda vorra daga,
hefna lands Rússa
og sára Ígors,
hins baldna sonar Svjatoslavs!
- 130. Jaroslav í Galítsj,
átta manna maki að viti!
Hátt situr þú
í gullslegnu hásæti,
þú studdir fjöll Ungverja
brynvörðum her þínum,
konungi þeirra varnaðir þú vegar
og læstir hliðum Dónár,
þú slöngvaðir steinum yfir skýin
og réðst lögum og lofum allt að Dóná.
- 131. Af þér standa ógn og þrumur yfir löndin,
þú slærð upp hliðum Kænugarðs,
frá gullnu hásæti feðranna
skýtur þú örvum gegn soldánum
í landi handan landa.
- 132. Skjót þú svo, herra, að Kontsjak,
þeim heiðna þræl,
til að hefna lands Rússa
og sára Igors,
hins baldna sonar Svjatoslavs!
- 133. Og þú, baldni Roman og Mstislav með!
Hugur og dugur hvetja ykkur til afreka.
- 134. Hátt svífur þú til djarfra dáða
sem fálki hnitar hringa í vindum
og slær bráð sína ótrauður.
- 135. Hermenn ykkar bera járnbrynjur,
ganga undir latneskum hjálmum.
Jörð öll dynur undir þeim
og margar þjóðir,
Húnar og Litháar,
Jadvígar og Déremélar
og svo Polovstar fella spjót sín
og beygja svírann
undir stálblá sverð þeirra.
- 136. En nú, ó Ígor konungur!
hefur ljós sólar bliknað,
tré hefur fellt lauf sitt,
það mun á illt vita.
- 137. Meðfram Ros og Súlu
skiptu þeir með sér borgum.
- 138. En kappasveit Ígors verður ekki upp vakin!
Don kallar á þig, konungur
og kveður höfðingja saman til sigurs.
- 139. Fræknir jarlar af Olegs-ætt
urðu ekki til orustu seinir.
- 140. Ingvar og Vsévolod,
allir þrír synir Mstislavs,
haukar úr vammlausu hreiðri!
Ekki gáfu sigrar í orustu
yður rétt til að ræna löndum.
- 141. Hvar eru nú gullhjálmar yðar
og spjót pólsk og skildir?
- 142. Sláið hurðum fyrir hlið sléttunnar
með oddhvössum örvum
til að hefna lands Rússa
og sára Ígors,
hins baldna sonar Svjatoslavs.
- 143. Súla fer ekki lengur silfurstraumi
til varnar Pérejaslavl-borg
og Dvína sígur fram sem mýrarfen
þar sem áður Palteskjumenn ógndjarfir
héldu velli undir herópum heiðingja.
- 144. Ízjaslav, sonur Vasílko,
lét einn manna sverð sín bitur
glymja á hjálmum Litháa.
Því ónýtti hann frægð afa síns Vséslavs
og féll sjálfur undir rauðum skjöldum
á blóðugu grasi
og var lagður sverðum Litháa
ásamt þeim sem var honum kær.
- 145. En sá tók svo til orða:
- 146. Sveit þína, konungur,
hafa fuglar falið undir vængjum
en dýr sleikt upp blóð hennar.
- 147. Þar var bróðir hans Brjatsjislav hvergi nærri
né heldur annar bróðir, Vsévolod.
Aleinn lét hann sál sína, perlum dýrari
ganga út af hraustum líkama
um gullsaumaða höfuðsmátt kyrtils síns.
- 148. Raddir eru þagnaðar,
gleði er á braut,
í Grodno er blásið í lúðra.
- 149. Allir þér niðjar Jaroslavs og Vséslavs,
fellið nú gunnfána yðar,
slíðrið þér sverð yðar löskuð.
- 150. Feðranna frægð er
flúin frá yður,
- 151. með hjaðningavígum
hafið þér att heiðnum hundum
yfir lönd Rússa,
yfir arfleifð Vséslavs.
- 152. Yðar missætti kvaddi ofríki
hingað frá landi Polovtsa.
Á sjöundu öld Trojans
- 153. varpaði Vséslav hlutkesti
um meyju sem var honum kær.
- 154. Af slægvisku og hestum fékk hann frama,
þá stökk hann til Kænugarðs
og lét spjótskaft sitt
nema við hásætið gullna.
- 155. Frá Bélgorod rann hann frá þeini á miðri nóttu
sem villtur vargur,
- 156. vafinn blárri móðu,
en að morgni hjó hann atgeirum,
sló upp hliðum Hólmgarðs,
braut niður orðstír Jaroslavs
- 157. og skaust sem úlfur skjótur
frá Dúdútki til Némígu.
A bökkum Némígu
eru höfuð breidd sem kornbundin,
þreskt eru þau með stálkeðjum,
líf er lagt á láfagólf,
önd er blásið úr líkama.
- 158. Í blóðuga bakka Némígu
var eigi góðu sáð,
sáð var beinum Rússa.
- 159. Vséslav konungur dæmdi dóma
og deildi út borgum til jarla.
Sjálfur lá hann ekki
kyrr um nætur
snuðrandi sem úlfur,
frá Kænugarði hljóp hann
fyrir hanagal allt til Tmútorakan,
sá vargur hljóp
í veg fyrir Khors hinn mikla.
- 160. Klukkum var honum hringt í Palteskju
til morguntíða í Sofíukirkju,
þann glym heyrði hann í Kænugarði.
- 161. Þótt vitur hugur byggi í djörfum búk
fóru þungar raunir hann að finna oft.
- 162. Til hans kvað forðum
Bojan forvitri:
- 163. Hvorki mun hinn lævísi
né hinn ráðsnjalli
né fuglinn fljúgandi
fá Guðs dóm flúið.
- 164. Stynja mun land Rússa
þá minnst er fyrstu tíma
og fyrstu konunga.
- 165. Viadimír hinn gamla
gat enginn neglt við hæðir Kænugarðs.
- 166. En nú eru sum merki borin fyrir Rjúrík
en önnur fyrir Davíð,
sinn gunnfáni blaktir hvorum.
- 167. Geirar syngja!
- 168. Við Dóná má heyra rödd Jaroslövnu
sem gaukur gali árla morguns:
- 169. Sem gaukur flýg ég fram með Dóná,
- 170. væti bjórskinnsermi kápu minnar
í Kajala-fljóti,
- 171. þvæ blóð af sárum
á sterkum líkama konungs.
- 172. Jaroslavna grætur árla morguns
á virkisvegg í Pútívl og segir:
- 173. Ó, vindur, vindum kær,
því blæst þú í móti, herra?
- 174. Því berð þú á léttum vængjum
allar örvar Húna
á hermenn ástvinar míns?
- 175. Var þér ekki nóg að blása hátt undir skýjum,
vagga skipum á bláu hafi?
- 176. Því hefur þú, herra, blásið gleði minni
burt yfir fjaðurgras sléttunnar?
- 177. Jaroslavna grætur árla morguns
á virkisvegg í Pútívl-borg og mælir:
- 178. Ó, Dnépur, frægast fljóta,
þú braust kletta á leið þinni
yfir land Polovtsa.
- 179. Þú lést vel að skipum Svjatoslavs
á leið þeirra til búða Kobjaks.
- 180. Ber þú, herra, ástvin á minn fund,
að ég sendi honum eigi framar tár mín
fram til hafs á hverjum morgni.
- 181. Jaroslavna grætur árla morguns
á virkisvegg í Pútívl og segir:
- 182. Þú bjarta, þríbjarta sól,
öllum ylhlý og fógur!
- 183. Hví breiddir þú, drottning, brennheita geisla
yfir hermenn ástvinar míns?
Í vatnsleysu lést þú þorstann
taka afl úr bogum þeirra.
Örvamæla þeirra fylltir þú harmi.
- 184. Vötn ýfast á miðri nóttu,
yfir land æða skýstólpar.
Guð vísar Ígor konungi til vegar,
frá landi Polovtsa,
til lands Rússa,
til gullins hásætis feðranna.
- 185. Kvöldroði sortnar.
Ígor sefur,
Ígor vakir þó.
Ígor mælir í huga sér sléttuna
frá Don hinni miklu að litlu Donéts.
- 186. Á miðnætti blístrar Ovlúr
á hest handan við ána,
lætur konung skilja:
Ígori er ekki til setu boðið!
- 187. Ovlúr kallar,
jörð dundi,
þaut í grasi,
lyft er tjaldskör í búð Polovsta.
- 188. En Ígor konungur
stökk sem hreysiköttur út í sefið,
kastaði sér sem hvít hvinönd í vatnið.
- 189. Hljóp á hest fráan,
stökk af baki sem grár úlfur,
- 190. hljóp að Donéts-bugðu
og flaug sem fálki undir skýjum
sem slær gæsir og álftir
í árbít,
til dögurðar,
til kvöldverðar.
- 191. Flygi Ígor sem fálki
þá rann Ovlúr sem úlfur
og hristi af sér dögg kalda.
Báðir riðu þeir fráum hestum á slig.
- 192. Donéts tók svo til orða:
- 193. Ó, Ígor konungur,
mikill ert þú fyrir þér,
mikill harmur er kveðinn að Kontsjak,
mikil gleði fer um lönd Rússa.
- 194. Ígor svarar af bragði:
- 195. Ó, Donéts kær,
mikill ert þú meðal fljóta,
þú lést vel að konungi á öldum þínum,
breiddir undir hann græn grös
á silfurbökkum þínum,
klæddir hann hlýrri dalalæðu
í skjóli af tré grænu.
- 196. Hvinönd á vatni,
máva í straumi,
svartendur í vindum,
lést þú gæta hans sem best.
- 197. Verr en þér, mælti hann, fórst Stúgnu,
ánni sem sparar straum sinn
en gleypir aðra læki og lænur,
breiðir úr sér við ósa
og tók til sín Rostislav unga.
Á dimmum bökkum Dnépurs
- 198. grætur móðir Rostislavs
höfðingjann unga.
- 199. Blóm fölna af meðaumkun,
tré drúpir höfði í trega.
- 200. Þar heyrist eigi skjór skvaldra:
þar elta Gzak og Kontsjak slóð Ígors.
- 201. Eigi garga hrafnar,
allar krákur þagna,
skjóar létu af skvaldri,
- 202. skriðu ormar einir.
Spætur höggva í tré
og vísa veg til fljótsins,
næturgalar boða dögun
með glöðum söngvum.
- 203. Mælir þá Gzak til Kontsjaks:
- 204. Fljúgi fálki til hreiðurs
skjótum vér unga hans
gylltum örvum.
- 205. Kontsjak mælir við Gzak:
- 206. Fljúgi fálki til hreiðurs
fjötrum vér unga hans
örmum fagurrar meyjar.
- 207. Og Gzak talar til Kontsjaks:
- 208. Ef fjötrum vér hann
við fagra meyju
látum vér bæði ungan fálka
og fagra meyju úr hendi sleppa
og fuglar höggva til vor
á sléttum Polovtsa.
- 209. Svo kváðu Bojan og Khodyna,
skáld Svjatoslavs,
eftirlæti Olegs,
á löngu liðnum dögum Jaroslavs:
- 210. „Þungt er höfði án axla,
illt er búki þá brottu er höfuð.“
Svo er landi Rússa án Ígors.
- 211. Sól skín á himni hátt
en Ígor konungur er í landi Rússa,
- 212. meyjar syngja við Dóná,
raddir þeirra rekja þráð
yfir hafið allt til Kænugarðs.
- 213. Ígor ríður upp Boritsjév-hæð
til kirkju Heilagrar Guðs móður í Turni.
- 214. Þorp gleðjast og borgir kætast.
- 215. Kvæði var gömlum konungum ort
mál er að kveða þeim ungu:
- 216. Heill sé Ígori, syni Svjatoslavs,
Vsévolod, tarfi trylltum
og Vladimir, Ígors syni!
- 217. Heilir þér allir, höfðingjar og hirðmenn,
sem berjast fyrir kristna menn
gegn heiðnu illþýði!
- 218. Heill sé konungum og hirð allri!
Amen.
Ссылка
Если вы используете корпус в научной работе, пожалуйста, сошлитесь на эту публикацию:
Орехов Б. В. Параллельный корпус переводов «Слова о полку Игореве»: итоги и перспективы // Национальный корпус русского языка: 2006—2008. Новые результаты и перспективы. — СПб.: Нестор-История, 2009. — С. 462—473.