Buchman

postać wprowadzona przez Adama Mickiewicza, jako pretekst do przedstawienia charakterystycznych typów epoki, w postaci tej, traktowanej wyraźnie satyrycznie, przedstawić typ doktrynera politycznego, rozpowszechniony na emigracji po 1832r. Mickiewicz chciał ośmieszyć typ doktrynera obładowanego obcymi (russowskimi) teoriami i pokazać naocznie, acz ze strony komicznej, niebezpieczeństwo takiego obcego ʺjęzyka politycznegoʺ. Buchmana doprowadza on do humorystycznych nieporozumień z Maćkiem. Nazwisko ʺBuchmanʺ (dosłownie: człowiek książkowy) utworzył niewątpliwie sam poeta na oznaczenie doktrynera, który polityki i gospodarstawa uczy się ʺz ksiąg obcychʺ.

Człowiek młody, przystojny, ubrany z niemiecka; Zwał się Buchman, lecz Polak był, w Polszcze się rodził (VII) i wszyscy Buchmana Szacowali, iż służył u wielkiego pana (VII). Panie Buchman, czy Bóg nam chciał cara narzucić, Czy diabeł, ja z Waszecią nie będę się kłócić (VII) To już by on nie wrócił ni kijowskim traktem, Ni mińskim, ni za żadnym Buchmana kontraktem, Aniby go wskrzesili z mocy Bożej popi, Ni z mocy Belzebuba - ten mi zuch, kto kropi (VII). Tymczasem Buchman wołał: ʺZgoda będzie zgubą!ʺ (VII) Tylko się to nie zdało panu Buchmanowi: Buchman, człowiek rozsądny, w bitwę się nie wmieszał, Ale słysząc, że radzą, głosować pośpieszał (VII).

Czlowiek ↔ Czlowiek jako istota spoleczna ↔ Życie społeczne ogólnie ↔ Imię człowieka ↔ Imię, nazwisko człowieka ↔ Imiona bohaterów literackich