Фольклорный архив Башкирского государственного университета

 

ISBN 978-5-87604-352-8

Указатель словоформ. Контексты слова «әбей»

 

Таш һын (сказка (волшебная)), 1963 г.

...шөндә теге ҡарсыҡты күрә. Теге әбей: Һеҙ мин ҡушҡанды эшләп бөтмә...

<Йыр> (Песня (лирическая)), 1969 г.

... Моталлапова Мәғиә әбей (57 йәш) әйткәндәрҙән. ...

<Әкиәт> (Сказка (бытовая)), 1969 г.

...а барыһын да һөйләп биргән ти. әбей уға ярҙам итергә була. Ул хаты...
... әбей һандыҡты алып сығып китә. Был ...

Ҡара ҡаҙ (Сказка (волшебная)), 1945 г.

...һыйыр ҡалған була. әбей Гөлбикәнән бик ауыр эштәр эшлә...
... башта риза булмай, ләкин аҙаҡ әбей һүҙенә төшә. Үгәй ҡыҙ быны...
... Ҡара һыйырҙы һуялар, әбей тиҙ үк шәбәйеп китә. Ә Гөлбикә...
... әбей үҙенең ҡыҙын туйға алып китә, ...
...ң улымдың ҡатыны буласаҡ", ти. әбей нисек тә үҙенең ҡыҙын батша ул...
...бейгә тәрбиәгә бирә. Бер ваҡыт әбей күл буйына баланы алып барған....
... әбей көн дә шулай күл янына килгән....
... әбей көн дә шулай күл янына килгән....
...сек тымыҙаһың?” - тип һораған. әбей уға; "Мин уны күл буйына алып ...
... әбей баланы тағын күл буйына алып к...
... осоп киткәндәр, һәр береһенән әбей Гөлбикәне һорап ҡалған. Гөлбик...

Луиза (Сказка (волшебная)), 1944 г.

...анда булған ти бер бабай белән әбей. Уларҙың ике улы һәм бер ҡыҙы ...
... әбей ҡартайып үлеп киткәндәр. Егетл...
... Бер ауылда бер ярлы ғына әбей йәшәгән, аның Йәнтимер исемле ...

Әрмәнде тун (Сказка (волшебная)), 1957 г.

...анда бер ярлы ғына бабай менән әбей йәшәгән, уларҙың өс улдары бул...
... әбей ҡартҡа; "Бабай, уландарыбыҙ ир...
...мәй-сәсмәй һөйләп бирҙе, ти. — әбей тыңлап ултырғандан һуң, егеткә...
...т инә, бөтәһен дә һөйләп бирә. әбей, уның тамағын туйҙырып, ял итт...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
... әбей, һин минең ҡайғымды белмәйһең ...
...йғырам" — тип илап ебәрҙе, ти. әбей уға: "Әгәр ҙә ул егет килеп сы...
... сыҡһа барыр инем, — тине, ти. әбей уның һүҙен ала һәм бер ни ҙә ө...
...илә һәм әбейҙән һораша башлай. әбей уға ҡыҙҙың һөйләгәндәрен түкмә...
... әбей уға: "Улым, юҡҡа ҡайғырма. Мин...
...андыҡ эсенә һалып ябып ҡуя ла, әбей күгәрсендәр килеүен көтә башла...
... әбей ҙә егеткә ярҙам итеп, ҡыҙға бы...

Батыр егет тураһында (Сказка (волшебная)), 1956 г.

...н-борон заманда булған, ти бер әбей менән бер бабай. Уларҙың ике у...
...һе лә: "Юҡ, ҡалманы", ти. Теге әбей менән бабай: "Беҙҙең ике малай...
...рөй торғас, уға бер кеше: "Бер әбей булыр шәһәр осоноң урманында. ...
... әбей белгәндәрен һөйлә: "Мин ул ҡыҙ...
... әбей белгәндәрен һөйлә: "Мин ул ҡыҙ...
... әбей белгәндәрен һөйлә: "Мин ул ҡыҙ...
...ара. Ул ҡайтҡас ҡатынына; "Бер әбей күрҙем, яңғыҙ ғына еләк йыйып ...
... әбей, беҙҙә йәшә, өсәүләп йәшәрбеҙ"...
... әбей, беҙҙә йәшә, өсәүләп йәшәрбеҙ"...
... әбей, беҙҙә йәшә, өсәүләп йәшәрбеҙ"...
... Бер көндө ире һунарға киткәс, әбей ҡатынынан; "Һинең иреңдең йәне...
... әбей ҡыуанып, ҡыҙҙы үҙенең карабына...
... әбей ҡыуанып, ҡыҙҙы үҙенең карабына...
...уларҙағы әбей һыуға ташланы һәм ул минең ипт...

Һыйыр аяҡ - эт башлы (Сказка (бытовая)), (год записи не указан).

...һалдат булғанда булған, ти бер әбей. Уның ҡарты үлгән булған, ти и...
... әбей аҡса алып килә лә өйҙә һаҡларғ...
...һын алып тик тора, ти. Бер көн әбей шулай аҡса ала ла алған урынын...
... әбей үҙ аҡсаһына рәхәтләнеп тотона,...
... әбей үҙ аҡсаһына рәхәтләнеп тотона,...
... әбей үҙ аҡсаһына рәхәтләнеп тотона,...
... әбей үҙ аҡсаһына рәхәтләнеп тотона,...

Үле ҡыҙға - тере ҡыҙ (Сказка (бытовая)), 1956 г.

...он заманда бер бабай менән бер әбей йәшәгән, ти....
...инһә, унда бер әбей, уның өс ҡыҙы булған. Был баба...
...тип һорағандар, ти. әбей ҡыҙына; "Бар, ҡыҙым, иңдер", т...

Батша һайлау (Сказка (бытовая)), не указан (предположительно, 1956 г).

...ән мин йәшәгән ерҙә, бабай илә әбей булып, шуларҙан өс ул тыуған, ...

Таҙ батыр (Сказка (волшебная)), 1951 г.

...борон заманда йәшәгән, ти, бер әбей менән бабай. ...
...әбей...
...ы булып ошо ҡалыр инде", - ти. әбей менән бабай үләләр. ...

Алтын ашыҡ (Сказка (волшебная)), 1957 г.

... ҡыя һикертеп килә, ти. Мәскәй әбей быларҙы ҡыуып етә башлағас, та...
... әбей уянып һуҡрана-һуҡрана тағы ла ...
... әбей уянып һуҡрана-һуҡрана тағы ла ...
... әбей уянып һуҡрана-һуҡрана тағы ла ...
... әбей уянып һуҡрана-һуҡрана тағы ла ...
... әбей уянып һуҡрана-һуҡрана тағы ла ...
...йған да, мәскәй әбейгә килеп: "әбей, арып киткәнһең, ҡана үҙем йығ...
... әбей асыу менән тирәкте тумыра башл...
... әбей асыу менән тирәкте тумыра башл...
...ата көлөп ебәргән икән, Мәскәй әбей: ...
...Быны ишетеп мәскәй әбей тағы ла көсәйеп тумыра башлаға...

<Шаян йырҙар> (Песня (лирическая)), не указан (предположительно, 1957‑1958 гг.).

...әбей...

Ҡаҙҙарым, осоғоҙ (Кубаир), 1956 г.

... (Ҡаҙҙар килеп төшә. әбей уларға кеҫәһенән икмәк алып, ...
... ташлай. Ҡаҙҙар бер аҙ ашағас, әбей таяғын алып, уларҙы...

Ҡолонсоҡ (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Уҙған заманда бер әбей менән бабай булған. Уларҙың өс...
...ләп йәшәй башлайҙар. Бер ваҡыт әбей балаларын тамаҡ ашатып оҙата л...
... - Һаумыһың, әбей, - ти? әбей ғәжәпкә ҡала. Әбейгә әйтә баба...
... әбей ғәжәпкә ҡала. Әбейгә әйтә баба...
... әбей күнә. Бергә ғүмер итә башлайҙа...
... әбей аш ултырта ла: ...
...ҙ булһа, исемде үҙең ҡушырһың. әбей бер көндө улдары ҡайтыуға ул т...
...р булып үҫер. Улдары ҡайтыуға, әбей аш-һыу әҙерләй һәм дарыуҙы һал...
...аҡайым, ниңә уятаһың уны? - ти әбей. ...
...шҡынамды әрәм иттең бит, - тип әбей баланың сикәһенә ҫуғып ебәрә. ...
...- Ҡолонсаҡты уяттырма - ти әбей аш бешеп ҡутарғас, улдары ҡайт...
... әбей улдарҙы тиҙ булығыҙ ҙа тиҙ бул...
...сөһө лә беҙҙе ҡуймаҫтар, - ти. әбей бабай ҡушҡанса эшләй. ...
...алар ҡамсы юлынан. Быларға бер әбей менән бабай тап була. ...
...- Шәһәрҙең ситендәге бер әбей донъялағы барлыҡ ғәләмәтте бел...
... әбей килә. Батша унан бының нимә ик...
... әбей көлә башлай: ...
...бирегеҙ" - ти. Баяғыны эшләтә. әбей ултыра ла юл тота. Баяғы атрау...
.... Торор ерем юҡ, - тип илаулай әбей. ...
...а. Улар бергә йәшәй башлайҙар. әбей ҙә һәйбәт булып маташа. Бер ва...
... әбей һорай Алтынсәстән: ...
... әбей быны ишетеп тора ла Ишкенәнең ...
... ни булмағандай, һунарға китә. әбей Алтынсәскә: ...
... Олтораҡта йән буламы ни? - ти әбей, - ул бит алдаған һине. Яратма...
... Быны ишетеп торған әбей ҡындан булат ҡылысты ала ла ди...
... ул кисә арып ҡайтты бит, - ти әбей ...
.... Ишкенәнең үле икәнен күргәс, әбей тәүҙә үҙе илап ебәрә. Инде ниш...
... әбей ҡайғынан һарғайған Алтынсәскә ...
... Алтынсәс риза була. Бер аҙҙан әбей кәмә менән ишеп килеп сыға. ...
...п үтеп йөрөй. Алтынсәс ултыра. әбей уны ултыртып ала ла китә. ...
...к күп була. Музыка уйнап тора. әбей маҡтай-маҡтай уны инергә саҡыр...
... әбей Алтынсәсте ала ла китә. Ул көн...
... әбей Алтынсәсте батшаға илтеп биргә...

Таҙ малай (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон-борон бер әбей менән бер ҡарт булған. Аларның...

Имән балыуан (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон бер әбей менән бер бабай булған. Балала...
... әбей менән бабай малайҙарын айыулы ...
...ң хужаһы һыу бирмәй, - ти икән әбей. ...
...ты донъяға алып сығыр, - тигән әбей. ...

Кирәй Мәргән (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Мәскәй әбей өйҙә ут юҡлығын күргән дә итәг...

Шомбай Шумбай (Сказка (бытовая). ), 1968 г.

...- әбей, мин малай әпкилдем, - ти. - Х...
... әбей: ...
... әбей көлдө юллап китә. Был арала ба...
... Шул ваҡыт йонсоп, арып әбей килеп етә. Бабай булғас, малай...
...өй тип туҡмарға килә ти малай. әбей тора ла ҡаса. Бабай әбейенең ю...
... ташламай әбейе артынан югерә. әбей, мине туҡмарға килә бабай, тип...
... әбей: ...
... Бабай белән әбей арып-талып ҡабат барһалар, Шом...

Ҡара һүҙ "Орсоҡ" (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... ти. Бабай, өйҙә бумаған саҡта әбей ҡыҙларына еп иләтергә буған. Ү...
... әбей: ...
... барып ташларға мәжбүр булған. әбей ҡыҙҙың тоғона ярыҡ сүлмәк, яры...
... әбей аптырай. ...
... әбей эткә, ҡаҙы белән ял әпкилә, ти...
... әбей белән ҡарт ҡурҡып китәләр ҙә с...

Кирәй Мәргән (Сказка (бытовая)), 1968 г.

...ндә бер землянка эргәһендә бер әбей бала һикертеп ултырған. Ул үҙе...
... уйната икән, ти. Кирәй Мәргән әбей эргәһенә барып һаулыҡ һораша, ...
... әбей әйтә: ...

Күк ҡусҡар (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон бер әбей менән ҡарт булған. Уларҙың өс ...
... әбей ултыра, шуны килтер тип ялына ...
... әбей ултыра, шуны килтер тип ялына ...
...иткән."Ярай балам!" - тип теге әбей кейемендәге кесеһенең кесе еңг...
... әбей быға күк ҡусҡарҙың тиреһе, ите...
...гән. Бер ваҡыт ҡайын янына бер әбей килгән дә ярҙам йорай икән аға...
... әбей бер тау ярығына инеп киткән, е...
... әбей бер тау ярығына инеп киткән, е...

Әкиәт (Сказка (бытовая). ), 1968 г.

... Бер әбей йәшәгән ти, уның улы менән кил...
... әбей килененә: "Тиҙ генә ҡыу алып к...
...- тип һораған, ти. Килен менән әбей быға аңлатып биргәндәр, ти, ә ...

Йылан малайы (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

...йәшәгән ти бер бабай менән бер әбей, уларҙың бер балалары ла булма...

Етем ҡыҙ (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон заманда әбей менән бабай булған тей. Әбейе ...

Әтәс менән хан (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... - Ҡана, әбей, был әтәсте һуяйыҡ, - тип. ...
... Хан: "әбей алып кил әтәсте, ашайым," - ти...
...кәмде бир! - тип. Хан әбейенә. әбей, бер түмәр менән балта алып ки...
... әбей әтәсте сал, - тигән хан. Әбейе...

Ҡуҙыйкүрпәс менән Баянһылыу (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

...ас, белемсе әбейгә китте, тей. әбей уға: ...
... әйтә ул , - тип өйрәткән тей, әбей. Ҡуҙкүрпәс ҡайтҡан да: ...
...атлығына барып туҡтаһа, Мәскәй әбей ултыра, тей. Егет әбейгә: ...
.... Юл сатлығында тағы ла Мәскәй әбей ултыра, тей. Ул Ҡуҙкүрпәскә та...
... әбей барлығын күреп, уға сәләм бирҙ...
...отор инем, тип, яуап ҡайтарған әбей. ...
...әбей...
... Шул ояҡ әбей. ...
...м бар, шуға бар, - тигән, тей, әбей. ...
... Ҡуҙкүрпәс әбей әйткән яҡҡа киткән, тей. Бара ...
... әбей ултыра, тей. ...
...ан алып йотор инем, - тигән дә әбей, Ҡуҙкүрпәстең ҡайҙа китеп бары...
...Унан бөтәһен дә һөйләп биргән. әбей: ...
...н Ҡуҙкүрпәс ергә төшөп өлгөрә. әбей Ҡуҙкүрпәс өҫтөндәге әйбәт кейе...
... - өйрәтеп ебәргән Ҡуҙкүрпәсте әбей. ...
...елмәй ҙә, белемсе әбейгә бара. әбей уға: "Ашатып-эсереп, эсен ярып...
... Белемсе әбейгә барһалар, әбей: "Ә уны белмәй тей, "Суҡ" тигә...
... бик аҙ теләнең, - тигән, тей, әбей. ...
...Белемсе әбей Ҡуҙкүрпәсте терелткән, тей. ...

Алтын ҡата (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Яҡындағы ауылда бабай белән әбей йәшәйләр, тей, Уларҙың ике ҡыҙ...
... Көн һайын әбей үҙ ҡыҙын ала ла батша яғына ки...
... Тәүге көндө ул әбей бабайҙың ҡыҙына бер бот тары ҡ...
... әбей киткәс, ҡыҙ эргәһенә ҡара һыйы...
... әбей ҡайта ла: ...
...ша туйына барһын? - тип әйтһә, әбей бабайы ла, ҡыҙҙы ла туҡмаған т...
... Икенсе көндө әбей белән ҡыҙы тағы батша һарайына...
... әбей Хандәүләттең әсәһе тураһында т...
... әбей бала менән сахраға сыҡҡан да т...
... әбей шул ҡошҡа. ...
...еҙеп илашҡандар ҙа ҡайтҡаннар. әбей Хандәлүәтте икенсе көндө лә са...
..., түҙлек артына йәшенгән, тей. әбей шул саҡта: ...

Йосоп менән Зөләйха (Сказка (волшебная)), 1968 г.

...уан менән юлға сыға. Юлда ҡарт әбей осрай. Был ниндәй ҡара әбей эҫ...
... әбей янына баралар. Унан кемлеген һ...
... әбей янына баралар. Унан кемлеген һ...

<Үгәй ҡыҙ. Әкиәт> (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон булған ти әбей менән бабай. Аның булған бер ҡ...

Әкиәт (Сказка (волшебная)), 1968 г.

...ер ярыштар башланырға тейеш ти әбей. ...

<Йылан кейәү> (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

...р өй ултыра ти. Ул өйҙә Мәскәй әбей ята ти. Бер аяғы бер мөйөштө, ...
...шләйһең," - тип һораған Мәскәй әбей. "Алтынбайҙың йәре мин, Ҡырма ...
... әбей. ...
... әбей. ...
...- Шунан Мәскәй әбей Алтынбайға нисек барырға икәне...

Әкиәт (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

...лай тәҙрә ватып килеп инеп бер әбей йәшәгән өйгә борсаҡ булып сәсе...

Бур (Сказка (бытовая)), 1968 г.

... Борон бер әбей менән бабай, ти. Уларҙың яңғыҙ...
...сихырсы әбейе бар, ти. Сихырсы әбей батша ауырып китте, аҡ дөйә ит...
... әбей, минең улым бөгөн аҡ дөйә ҡуйҙ...
... әбей, минең улым бөгөн аҡ дөйә ҡуйҙ...
... әбей бутбылға төшөп дөйәнең ҡабырға...
... әбей, ҡулын һуҙғайны, малай әбейҙең...

Урал батыр (Сказка (волшебная). ), 1968 г.

... Борон-борон заманда бер әбей менән бабайҙың ҡырҡ бер улы бу...
... әбей сығып ҡола атты күрә лә, Урал ...
... әбей менән бабай йәмәғәт әйттерергә...
... әбей. Әбейҙең ҡырҡ бер ҡыҙы була. Б...
... әбей. Әбейҙең ҡырҡ бер ҡыҙы була. Б...
... бөтә алмай торған булған, ти. әбей атҡа һоло һалып ингәнсе, бәһле...
... әбей батшаға яусы булып бара, батша...
... һөйәктәрен сығарып ауҙар, ти. әбей барып ишекте асһа, ни күҙе мен...

Ҡары һүҙ (Сказка (волшебная)), 1968 г.

... Борон булған ти әбей менән бабай. Аның булған бер ҡ...

<Үгәй әсә > (Сказка (волшебная)), 1968 г.

...-борон заманда йәшәгән, ти бер әбей менән бабай. Уларҙың булған ти...
...рҙың сығып барыуҙары ыңғайында әбей уянған да: ...
...урман бул!" - тип ташлағандар. әбей алдында ҡара урман ҡалҡып үҫкә...
... әбей бөтә ҡыйынлыҡтарҙы ла үтеп сығ...
... әбей бөтә ҡыйынлыҡтарҙы ла үтеп сығ...
... әбей бөтә ҡыйынлыҡтарҙы ла үтеп сығ...
... әбей бөтә ҡыйынлыҡтарҙы ла үтеп сығ...
... Бара торғас, ҡыҙҙар әбей алдына көҙгөләрен ташлағандар:...
... әбей күлгә килеп еткәс: "Ҡыҙҙарым, ...
... әбей тап ҡыҙҙар әйткәнсә эшләгән дә...

<Һалдат егет > (Сказка (волшебная)), 1968 г.

...н-борон заманда булған, ти бер әбей менән бабайҙын бер улы ла бер ...
...ғандар. Өйҙә тик бер ҡарт ҡына әбей булған, ти. Ул йоҡларға рөхсәт...
...ән ти. Уларҙың бөтә кейемдәрен әбей ҙур бер ларға һалдырған. Ә тег...
...л булдымы икән, әллә тип. Юлда әбей йортона килеп фатиргә төшәләр....
... әбей уларға ла сисенеп, йоҡларға ят...

Энем һары ат (сказка (волшебная)), 1963 г.

... Бабай менән әбей йәшәгән, ти. Уларҙың бер улы б...
...гә килеп туҡтаны, ти. Эстә бер әбей ултыра ине, ти. ...
... һаумы, әбей, тип һаулыҡ һорашты ти малай...
... әбей уға ҡаршы: ...
...ыҙһыҙға ҡыҙ булырмын, тигәс, әбей уны ашатты, эсерҙе, ти. Малай ...
... әбей, ҡайҙа, ҺИН арығанһыңдыр, мин ...
... әбей, ҡайҙа, мин тумырайым. ...

Кейек тауы (предание. ), 1969 г.

...ауҙағы бесән яна, ер көйә. Бер әбей менән малайы ғына ҡасып ҡала. ...

Тәкәббер ҡатын (сказка (бытовая)), 1963.

... Был арала әбей ҡайта һалып ауырыған булып ята...
... әбей ен ҡағылған тип алдай. Бабай: ...
... Был арала әбей шаршау артынан теге балыҡты кү...
...ы, тип ҡайталар. Улар ҡайтҡас, әбей: ...

Әкиәт (сказка (волшебная)), 1963 г.

... Борон-борон заманда әбей менән бабай йәшәгән, ти. Бабай...

Дөйә һырты (Сказка (бытовая). ), 1963 г.

... Борон-борон заманда әбей менән бабай йәшәгәндәр, ти. Ул...
... әбей бағана башына менеп, кәкүк бул...
... - Бөлдөрҙөң, бөлдөрҙөң, минең әбей ине, - тип, нәмәләрен кашелгә ...
... - Уф, әбей! ...

Ике туған (Сказка (волшебная)), не указан.

...ән ул ауырыуға һабыша. Сихырсы әбей килә, уның менән кәңәшләшеп, б...

Обновлено: 25.3.2014